Hizmette önde ücrette arkada olmak düsturu var. Sahabelerimiz ve ehl-i beyt mensupları ganimet paylaşımında ısrarcı oluyorlar. Bunu nasıl anlamalıyız?
Hizmette önde ücrette arkada olmak düsturu, karşılığı Allah’tan umarak, başklarının verdiği ücrete talip olmamak demektir. Zira bir kimsenin yaptığı hizmetlerin karşılığında mükafat olarak aldığı şeyler ihlasını zedeleyebilir. O işlerin Allah’ın rızası dairesinde gerçekleşmemesini netice verebilir. Öne çıkması onun gurur, kibir, şöhret,riya, ucub ve fahr gibi hastalıklara düşmesine sebep olabilir. Göründüğü gibi bu gibi hasletler Allah’ın razı olmadığı hatta İslam alimlerinde gizli şirk olarak adlandırılan bazı vasıfların ortaya çıkmasına sebebiyet vermektedir. Kişi amellerinde ve hizmetlerinde Allah’ın rızasını gözetebilir bu gibi hasletlerden sıyrılabilir ve bu hasletlerin vartalarına düşmemeyi başarabilirse önde olması, ihlasıyla örnek olması, insanlara hizmetleriyle rehber olması, hakikatlerin anlaşılmasında bir öncü vazifesi görmesi sakıncalı bir durum değil, aksine insanlara faide veren bir durumdur.
Bununla beraber ganimet Müslümanlara Allah tarafından helal kılınmış bir ihsandır.[1] Savaş ganimet için yapılmaz; Allah'ın kelâmını yüceltmek, İslâm'ı hâkim kılmak ve küfrün galebesine son vermek ve İslâm adaletini başka ülkelere götürmek gibi ulvî gayeler için yapılır. Sahabe-i Kiram’ın gayesi, amacı İslam’ı yaymak, küfrün belini kırmak, i’layı kelimetullaha hizmet etmektir. Bunun en büyük delili henüz ganimet ile ilgili herhangi bir hüküm ortada olmaksızın 300 kişi ile 1000 kişilik bir ordunun karşısına çıkarak ihlasla cihad etmeleridir. Binaenaleyh peygamberin dizinin dibinde onun terbiyesi altında yetişmiş Sahabe-i Kiram’ın ganimeti asıl maksat yaparak savaştıklarını söylemek yanlış bir değerlendirme olacaktır.
Özetle ifade edilirse ücrette önde olmanın doğurabileceği bazı kötü huylar, vasıflar tehlikelidir. Çok dikkat etmek gerekmektedir. Fakat ganimet farklı bir şeydir. Allah’ın helal kıldığı maddi bir rızıktır. Sahabelerden maddi durumu iyi olmayan ihtiyaç sahibi kimseler de vardır. Dolayısıyla sahabelerin bu ganimeti bölüşmesinde bir sakınca yoktur. Bununla beraber sahabeler ganimet için değil; bilakis niyetlerine dinin yücelmesini alarak yola çıkmışlardır.
[1] el-Enfâl 8/69); Buhârî, “Ḫumus”, 8; Müslim, “Mesâcid”, 3, 5; Tirmizî, “Siyer”, 5