Bir kedi bir sincabı yakalarken sincabı kurtarmalı mıyız? Kedi sincabı yakalayınca üzülüyorum. Ama eğer kediye engel olursam da kedinin rızkını elinden almış gibi oluyor?
Etle beslenen hayvanların asıl rızkı ölü hayvanlardır. Ancak Cenab-ı Hak birçok hikmetten dolayı hayvanları birbirine de musallat etmiştir. Bu hikmetleri bizim bilmememiz o hikmetlerin olmadığı anlamına gelmez. Nitekim bugün ekolojik denge için bu durumun kaçınılmaz olduğu yapılan birçok bilimsel araştırma ile ortaya çıkmıştır.
Mesela “2010 yılında Konya’nın Yalıhüyük ilçesinde, bilinçsiz bir şekilde anız yakılması nedeniyle, fare ile beslenen ve fare sayısını dengeleyen yılan ve gelincik gibi canlıların ölmesi sonucu, ekolojik denge zarar görmüştür. Tarla fareleri çoğalıp arpa ve buğdayın ekildiği 30 bin dekarlık alandaki bu ürünlere büyük zarar vermişlerdir. Tarlalarda yüzde 70/80 oranında ürün kaybı olmuştur.”[1]
Bilinçsiz avlanma ve ilaçlama yüzlerce canlının yok olmasına sebep olmaktadır. Bunların başında da keklik ve sığırcık kuşu gelmektedir. Hâlbuki sığırcık ve keklik gibi kuşlar binlerce keneyi yiyebilmektedir. Bu kuşların azalmasıyla keneler çoğalmaktadır. Bunun sonucunda Türkiye’de kene ısırmasından meydana gelen kırım kongo kanamalı ateşi nedeniyle bazı insanlar hayatını kaybetmektedir. Maalesef insan elinin karışmasıyla Rabbimizin koymuş olduğu doğadaki denge bozulunca, beraberinde pek çok sıkıntıyı getirmektedir.[2] Kâinatta gereksiz hiçbir şeyin olmaması ve her şeyin yerli yerince olması herhangi bir çirkinliğin olmadığının göstergesi değil midir? Nitekim bir ayet-i kerimede mealen şöyle buyurulmuştur: “Göğü, yeri ve ikisinin arasında bulunanları boşuna yaratmadık.”[3]
Bununla beraber bu varlıkların gerçek rızıklarının yaşayan varlıklar olmadığından, soruda değinilen durumla karşılaşıldığında müdahale edilebilir. Masum varlık kurtarılmış olur. Diğer diğer hayvanın da zulmüne engel olunmuş olur.
Varlıkların gerçek rızkı ve birbirlerine karşı işledikleri suçlar ile ilgili Bediüzzaman Hazretleri şu izahları yapmaktadır:
Âkilüllahm hayvanların helâl rızıkları, vefat etmiş hayvanların etleridir. Hayatta olan hayvanların etleri onlara haramdır. Eğer yeseler, cezâ görürler. حَتّٰي يَقْتَصُّ الْجَمَّٓاءُ مِنَ الْقَرْنَٓاءِ -ev kemâ kāl- yani, “Boynuzsuz olan hayvanın kısâsı, kıyâmette boynuzludan alınır” diye ifâde-i hadîsiye gösteriyor. Gerçi cesedleri fenâ bulur. Fakat ervâhları bâkî kalan hayvanât mâbeyninde dahi, onlara münâsib bir tarzda, dâr-ı bekāda mücâzât ve mükâfâtları vardır. Ona binâen, canavarlara sağ hayvanların etleri haramdır, denilebilir.[4]
“Arkadaş! Ma‘sûm bir insana veya hayvanlara gelen felâketlerde ve musibetlerde beşer fehminin anlayamadığı bazı esbâb ve hikmetler vardır. Yalnız meşîet-i İlâhiyenin düstûrlarını hâvî olan şerîat-ı fıtriye ahkâmı, akla tâbi‘ değildir. Aklı olmayan bir şeye tatbîk edilir. O şerîatın hükümleri kalbe, hisse, isti‘dâda bakar. Bunlardan husûle gelen fiillere, o şerîatın hükümleri tatbîk ile cezâ verilir. Meselâ bir çocuk, eline aldığı bir kuşu veya bir sineği öldürse, şerîat-ı fıtriyenin ahkâmından olan hiss-i şefkate muhâlefet etmiş olur.
İşte bu muhâlefetten dolayı düşüp başı yarılsa, bu cezâya müstehak olur. Çünki çocuğun bu musibeti, hiss-i şefkate muhâlefetine cezâdır. Veya dişi bir kaplan, kendi evlâdlarına olan şiddet-i şefkat ve himâyeyi nazara almayarak, zavallı ceylanın yavrucuğunu parçalayarak yavrularına rızık yapsa, sonra bir avcı tarafından öldürülür. İşte hiss-i şefkat ve himâyeye muhâlefet ettiğinden, ceylan yavrularına yaptığı aynı musibete kendisi ma‘rûz kalır.
İhtâr
Kaplan gibi hayvanların helâl rızıkları, ölü hayvanlardır. Sağ hayvanları öldürüp rızık yapmak, şerîat-ı fıtriyece haramdır.”[5]
Ayrıca aşağıdaki linkleri lnceleyebilirsiniz:
https://risale.online/soru-cevap/et-yiyen-hayvanlarin-riziklari
https://risale.online/soru-cevap/vahsi-hayvanlarin-riziklari
https://risale.online/soru-cevap/hayvanlarin-ahiretteki-mesuliyeti
https://risale.online/soru-cevap/hayvanlarin-ahiretteki-durumu
[1] Bahattin Dartma, “Kur’ân ve Sünnet Bağlamında Avın Ekolojik Dengeye Olumsuz Etkisi Üzerine”, FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 4 (2014), 13-26.
[2] Dartma, “Kur’ân ve Sünnet Bağlamında Avın Ekolojik Dengeye Olumsuz Etkisi Üzerine”, 13-26.
[3]Sad, 38/27.
[4] Lemalar, 287.
[5] Mesnevi-i Nuriye, 67.