Eğer şeytan, hz. Adem'e secdeyle emrolunduğu zaman kibri yüzünden değil de, Allah.c.c hazretlerine "ben senden başkasına secde etmem deseydi" yine kovulmuşlardan olur muydu?

 Cenab-ı Hak Kur'an-ı Kerim'de “Ben cinleri ve insanları, başka değil, sırf bana kulluk etsinler diye yarattım” (Zariyat Suresi, 56) buyurmasıyla mevcudattan özellikle de hayat sahibi ve şuur sahibi olan mahlûkattan tam bir itaatle ibadet etmelerini istiyor. İbadetle mükellef  olan mahlukat kendilerine emredilen ibadet için nasıl ve ne zaman istenmişse ona göre o ibadeti yapmakla yükümlüdür. Bununla beraber Allah Teâlâ her mevcuda kendi haline münasip ibadet tarzı tayin etmiştir. Mesela; arı için ibadeti bal yapmak, inek için ibadeti süt vermektir. Bunların emredildikleri ibadetleri bi hakkın yerine getirdiklerini müşahede ediyoruz. Buradan iktibasla denilebilir ki; Cenab-ı Hak şeytana da Hz. Âdem'e secde etme emrini vermiştir. Şeytanın da Hz. Âdem'e secde etmesi şeytanın bir ibadeti olarak söylenebilir.

Cenab-ı Hakkın emirlerine karşı Allah'ın mevcudatın Rabbi olmasının bir neticesi olarak hiç bir mahlûk O'na cc karşı değil itiraz etmek asla nazlanamaz. Şeytanın secde etmemesi meslesinde de görüldüğü üzere Cenab-ı Hak aynı anda bütün melekleriyle beraber şeytana Adem as secde emri vermiştir. Bu emre bütün meleklerin itaat edip secde etmesiyle beraber şeytanın "beni ateşten yarattın Adem'i ise topraktan. Ben Adem'den as üstünüm" diyerek böyle bir itiraz ve savunma içine girmesi şeytanın Allah'ın bütün mevcudatın Rabbi olma sıfatına karşı işlemiş olduğu bir isyandır. Bu isyan ise adeta Allah'ın bütün mevcudat üzerindeki otoritesine karşı kabullenmemek manasına gelen büyük bir suçtur.Çünkü Cenab-ı Hak Rububiyetiyle bütün mevcudatı öyle terbiye ediyor öyle idare ediyor ve öylesine emrine musahhar kılmış ki; bir an-ı vahidde en küçük bir mevcut dahi vazifesini ihmal etse (ki ihmal etmiyor) büyük bir kıyamet mevcudatın başına kopacaktır. Bu yüzden Cenab-ı Hakkın emirlerine karşı menfi bir davranış hükmünü taşıyan kabullenmemek ve itiraz etmek O'nun cc Rububiyetine karşı büyük bir isyan ve hürmetsizliktir.

Eğer şeytan kibri yüzünden değil, Allah'a cc "ben senden başkasına secde etmem deseydi" netice olarak bu da emredileni yerine getirmemek ve bir çeşit itiraz ve isyan niteliğini taşıyor demek olacaktı. Ancak bunun neticesinde kovulup kovulmayacağına dair ehl-i sünnet olarak şöyle olurdu böyle olurdu diye bir hükme varamıyoruz.Akıbetini bilemiyoruz.Örnek olarak bir takım insanlar da farzları yerine getirmiyor. Sonuçta bu emirleri yerine getirmemek de bir isyan manasındadır. Fakat günahkâr olmak ayrıdır.Red ve inkâr etmek ayrıdır. Günahkar olan bir kimseyi Allah cc isterse affeder, istemezse affetmez. La ya'lemül gayba illallah..