Alevilerin yaptığı Sema hareketinin İslâmi bir dayanağı var mıdır? Tarikatların Aleviler ile bağı var mıdır? Hacı Bektaşi Veli ve Ahmed Yesevi Alevi midir?
Alevilerdeki sema hareketinin (hele hele günümüzdeki şekliyle) İslâmî bir dayanağı yoktur.
Hacı bektaş-ı Veli, bazı rivayetlerde “Horasan erenleri” diye bilinen Kalenderiyye akımına mensup sûfîlerden birisidir.
Yine Hacı Bektâş-ı Velî, Vilâyetnâme’ye göre ise Sulucakarahöyük’te bir Türkmen şeyhi olarak bir yandan kendi cemaati içinde mürşidlik görevini sürdürürken bir yandan da bugünkü Ürgüp yöresindeki Hıristiyanlarla sıkı ilişkiler geliştirip onların ihtidâsına zemin hazırlamıştır. Ayrıca şamanist Moğollar’ın da Müslümanlığı kabul etmeleri için yoğun faaliyet göstermiş, halifelerini bu amaçla Anadolu’nun dört bir köşesine yollamıştır.
Vilâyetnâme’deki Hacı Bektâş-ı Velî’nin en belirgin niteliği on iki imam soyuna nisbet edilmesi, yani Hz. Peygamber(sav)'in soyuna mensup bir seyyid olmasıdır.( TDV)
Ahmed Yesevî de Hanefî bir âlimdir. Kuvvetli bir medrese tahsili görmüş, din ilimleri yanında tasavvufu da iyice öğrenmiştir. Bununla beraber devrinin birçok din âlim ve mutasavvıfı gibi belli bir sahada kalmamış, inandıklarını ve öğrendiklerini çevresindeki yerli halka ve göçebe köylülere anlayabilecekleri bir dil ve alıştıkları şekillerle aktarmaya çalışmıştır. Bir mürşid ve ahlâkçı hüviyetiyle onlara şeriat hükümlerini, tasavvuf esaslarını, tarikatının âdâb ve erkânını öğretmeye çalışmak, İslâmiyet’i Türkler’e sevdirmek, Ehl-i sünnet akîdesini yaymak ve yerleştirmek başlıca gayesi olmuştur. İslâm şeriatına ve Hz. Peygamber’in (sav) sünnetine sıkı sıkıya bağlı olan Ahmed Yesevî’nin şeriat ile tarikatı kolayca telif etmesi, Yesevîliğin Sünnî Türkler arasında süratle yayılıp yerleşmesinin ve daha sonra ortaya çıkan birçok tarikatlara tesir etmesinin başlıca sebebi olmuştur. (TDV)
Her iki şahsiyetin de Alevilikle bir alakaları yoktur.
Tarikatlerin alevilerle ilgili herhangi bir bağları yoktur. Tarikatler, Kur'ân ,sünnet ve sahabe yaşantılarından hareketle ortaya çıkmışlardır. Kaynağı Kur'ân ve Sünnettir.
Detaylı bilgi için lütfen bakınız:
https://risale.online/search?q=tarikat
https://islamansiklopedisi.org.tr/haci-bektas-i-veli
https://risale.online/soru-cevap/alevilik-ve-bektasilik
https://islamansiklopedisi.org.tr/alevi
https://islamansiklopedisi.org.tr/sema--tasavvuf