29. Sözde "Şeffafiyyet, mukabele, muvazene, intizam, tecerrud ve itaat" sırlarıyla alakalı verilen temsilleri izah eder misiniz?
Bu temsillerin hepsi Kudretin yaratmasındaki kolaylığı anlatır. Yani küçük-büyük, az-çok ne varsa kudrete nisbetle aynıdır. Zorluk yoktur.
1. Şeffafiyet Sırrı
Güneş, bütün şeffaf ve parlak şeylerde görünür. Bu yansımada güneşin bütün özellikleri de oraya akseder. Bu noktada bir, bin, milyon, milyar........ fark etmez, hepsine aynı kolaylıkla tecelli eder. Birisi diğerine mani olmaz. Biri diğerine göre kolay veya zor olmaz. Güneş bölünmeden, parçalanmadan tam bir güneş olarak görünür.
2. Mukabele Sırrı
İnsanların oluşturduğu bir büyük daire düşünelim. Bu dairenin tam ortasında bir kişinin elinde bir mum veya lamba olsa, diğerlerinin elinde de birer ayna bulunsa, o lamba veya mumun ışığı bütün aynalara girer. Yine bir ile bin arasında fark yoktur. Aynı kolaylıkla bütün aynalarda ışık görünür. Birine ışığı vermesi, diğer aynalara vermesine engel değildir. Bölünmeden ve parçalanmadan tam bir lamba veya mum bütün aynalarda gözükür.
3. Muvazene Sırrı
Çok büyük bir terazi düşünelim. Bu terazi büyüklüğü ile beraber çok hassas olsun. Bu terazinin bir gözünde bir güneş, diğer gözünde bir güneş olsa; veya bir gözünde bir dağ diğer gözünde başka bir dağ bulunsa; veya iki gözünde iki yumurta bulunsa ve her iki göz de dengede olsa, sarf edilecek aynı kuvvetle bir gözü yukarı diğer gözü aşağı indirir. Bu ister yumurta, ister dağ, isterse de güneş olsun birini aşağı diğerini yukarı yapar. Dikkat edilirse aynı kuvvetle hepsini aynı kolaylıkla indirir ve kaldırır. Biri diğerine göre zor değildir.
4. İntizam Sırrı
İntizam düzen demektir. Arabalar nasıl hidrolik direksiyon sistemiyle kolayca çevrilebildiği gibi, çok büyük bir gemi dahi yine bir sistem ve düzenle çevrilebilir. Zorluk olmaz.
5. Tecerrüd Sırrı
Teşahhusattan mücerred bir mahiyet, yani şahıs giymemiş bir öz bütün fertlerde aynıdır. Balık olmak noktasında hamsi de bir balıktır. Balina da bir balıktır. Balık olma özelliği bütün balıklara aynı kolaylıkla girer. "Balina balıktır da hamsi balık değildir" diyemeyiz. Burada balık olma keyfiyeti küçük büyük fark etmez. Hepsine aynı kolaylıkla hükmeder. İnsan olmak noktasında da herkes aynıdır. Yani insan olma özelliği ismi belli olan her bir ferd için geçerlidir.
6. İtaat Sırrı
Bir komutan arş-ileri emriyle bir askeri harekete geçirdiği gibi bir taburu, hatta bir orduyuda harekete geçirir. Dikkat edilirse aynı emirle hepsine hükmeder. Zorluk olmaz.
Bizlerin de kendimize göre bir gücümüz ve kudretimiz vardır. Fakat bizim kudretimiz kendimizden olmayıp sonradan verildiği için sınırlıdır. Bunun için bize göre bir kalemi kaldırmak kolaydır. Ama bir sırayı kaldırmak ona göre zordur. Büyük bir masayı kaldırmak daha zordur. Bir binayı kaldırmak ise bizim için imkânsızdır.
Hâlbuki Allah’ın kudretinin kaynağı kendisidir. Yani başkası tarafından verilmemiştir. Kudretin zıddı olan acizlik Allah’ta bulunmadığından O’nun kudretinde dereceler de bulunmaz.
İşte bütün bu örneklerde olduğu gibi yaratılmış varlıklarda bu kolaylıklar oluyorsa, kudretine sınır ve had olmayan Allah için zorluk ve güçlük olmaz. Bir çiçeği, bir baharı ve ebedi cenneti de aynı kudretle ve kolaylıkla yaratır. Bir iş bir işe mani olmadığı gibi zorluk derecleri de olmaz. Çiçeği yaratmak kolay da, baharı yaratmak zordur, cenneti yaratmak ise daha zordur diyemeyiz.
Ayrıca bakınız!
/soru-cevap/kudretin-yaratmasindaki-kolaylik