"Umumi meselelerde ispata karşı nefyin kıymeti yoktur." Umumi mesele ifadesinden ne anlamalıyız? 

Umumi: Umuma ve herkese ait olan mesele  demektir. İnsanların ekseriyetini ilgilendiren bir mesele veya konu umumi olur.

Konuyu biraz izah edecek olursak,

İnkârın ispatı zordur. Çünkü “Hususî olmayan ve has bir yere bakmayan bir inkâr, ispat edilmez” meşhur bir kaidedir.  

Mesela bir odada veya bir evde Hindistan Cevizinin yokluğu ispat edilebilir. Çünkü sınırları belli olduğundan bütün odayı veya evi arayarak hiçbir yerinde Hindistan Cevizinin olmadığı gösterilebilir.

Fakat birisi Hindistan Cevizinin dünyada olmadığını iddia etse, inkârını ispat edebilmesi için dünyanın her tarafını arayıp tarayarak yokluğunu göstermesi gerekir. Belki geçmiş ve gelecek zamana giderek olmadığını ispat etmesi lazımdır. Bu da çok zordur, hatta imkânsızdır.

Buna karşılık Hindistan Cevizinin varlığını ispat etmek çok kolaydır. Bir Hindistan Cevizini göstermekle bütün Hindistan Cevizlerinin varlığı ispat edilmiş olur.

Bunun gibi inanca dair umumi meselelerde inkâr ispat edilemez. Mesela ahiret gibi iman hakikatlerinin varlığını inkâr eden bir kimse bu davasını ispat edemez. İnkâr ettiği şeyi ispat edebilmesi için bütün kâinatı ve âlemleri gezip dolaşması, arayıp tarayarak olmadığını göstermesi lazımdır. Belki bütün geçmiş ve gelecek zamana giderek bakması gereklidir. Bu ise imkânsızdır.

Buna karşılık ahiret gibi iman hakikatlerinin varlığını ispat etmek çok kolaydır. Mesela düşmanlarının tasdikiyle dahi hiç yalan söylememiş olan Peygamberimiz (s.a.v) ahiret ve âlemlerini bizzat görerek bizlere haber vermiştir. Peygamberimizin bu davasını 124 bin peygamber ve 124 milyon âlim ve evliyalar tasdik etmişlerdir. Diğer iman hakikatleri de buna kıyas edilebilir.

Ayrıca bakınız.

/soru-cevap/kafirlerin-inkarlarinin-kiymeti-yoktur