Fatiha suresindeki مالك kelimesini biz 'maliki' diye okuyoruz. Başkaları 'meliki' diye okuyor. Sadece okuyuşta farklılık var değil mi? Lafzen tüm kıraat âlimleri مالك böyle yazıldığına inanıyor değil mi? Bu okuyuş farklılıklarının durumu nedir

İtikat ve amelde mezhepler, bu mezhepler arasında farklılıklar olduğu gibi Kur’ân okuyuşunda da bazı farklılıklar bulunmaktadır. Kur’ân tilavetindeki bu farklılıklar, vahye dayanır ve tevatürle sabittir. Kur’ân’ın hangi suresindeki hangi kelimenin nasıl okunacağı Cibril Aleyhisselamdan Efendimiz Aleyhissalatü Vesselama, ondan sahabilere, onlardan tabiine talim edilerek öğretilmiş, nesilden nesile aktarılarak muhafaza edilmiştir. Bu okuyuş çeşitleri kıraat âlimlerince kayda geçirilmiş ve kaynaklarda belirtilmiştir.[1]

Fatiha suresindeki مَالِكِ kelimesini kıraat imamlarından Nâfi’, İbn Kesîr, Ebû Amr, İbn Âmir, Hamza ve Ebu Ca’fer med yapmadan مَلِكِ şeklinde okumuştur. Diğer kıraat imamları Âsım, Kisâî, Ya’kub ve Halefü’l-Âşir ise med yaparak مَالِكِ şeklinde okumuşlardır.[2] Ülkemizde takip edilen ve dünyada en yaygın olan kıraat, Âsım kıraatinin Hafs rivayetidir.

Ülkemiz dışında âlem-i İslâm’da tercih edilen mushaf “Resm-i Osmanî” olarak da bilinen Hz. Osman mushafıdır ki Hz. Osman’ın (r.a.) istinsah ettirip İslâm merkezlerine gönderdiği mushaftır. Aynı zamanda bu mushaf, konunun başında belirttiğimiz farklı okuyuş çeşitlerini barındırmaktadır. Ülkemizde ise “Ali el-Kârî tarzı” olarak nitelendirilen mushaf imlası kullanılır ve Türkiye dışındaki mushaflardan bazı hususlarda ayrılır.[3]

Soruda geçen kelime, ülkemizdeki mushaflarda مَالِكِ şeklinde yazılırken, diğer mushaflarda مَلِكِ şeklinde yazılmaktadır. Âsım kıraatinin Hafs rivayetiyle okunan yerlerdeki mushafta مَلِكِ  kelimesindeki م harfinin üzerinde çeker bulunur ve med yaparak okumaya işaret etmektedir.