Ben gazlı meyve suları, gazoz ve limonata üretimi yapan bir fabrikada çalışıyorum. Üretim kısmında bizzat çoğu maddeyi kendimiz katıyoruz, onun için bazı maddelerin ne olduğunu tahmin edebiliyorum. Bazılarını yetkinliğim olmadığı için bilemiyorum. Mesela özel formül var, adına esans deniyor. Sadece sayılı kişilerin bildiği bir karışım bu. Burada içecek yaparken o esansı biz döküyoruz.Bu durum caiz midir? Alkol üretimi yapmıyor ama dediğim gibi bazı dökülen karışımların ne olduğunu, alkollü karışım olup olmadıklarını bilmiyorum.
Çalıştığınız yerde katılan ürünlerin mahiyetini tam anlamıyla bilmediğimiz için doğrudan bir şey diyemiyoruz. Şayet alkol veya doğrudan haram olan bir maddeyse fetva şöyledir;
“Dinimizde yasak olan şeyleri yapmak günah/haram olduğu gibi, böyle şeylerin yapılmasına rıza göstermek ve yardımcı olmak da günah/haramdır. Sevgili Peygamberimiz, haram bir maddeyi kullanan ile birlikte onu imal eden, taşıyan, aracılığını ve sunumunu yapan kişilerin de aynı günaha girdiğini bildirmiştir.[1]
Bu itibarla, bir kimsenin helalinden kazanma konusunda alternatif imkânları bulunduğu sürece dinen yasaklanan şeylerin yapıldığı iş yerlerinde çalışması caiz olmaz. Ancak bütün çabalarına rağmen geçimini sağlayacak başka iş bulamadığı durumlarda zaruret sebebiyle bu tür iş yerlerinde çalışabilir. Zaruret durumu ortadan kalkması yani yapılması helal olan uygun bir iş veya iş yeri bulması halinde ise bu eski iş yerini terk etmesi gerekir.”[2]
Şayet kesin emin değilseniz ve bu bir şüpheyse burada çalışmanız hususunda doğrudan haram diyemez. Ancak şüpheliler hususunda Sevgili Peygamberimizin (sav) tavsiyesi şu şekildedir;
"Şurası muhakkak ki, haramlar apaçık bellidir, helaller de apaçık bellidir. Bu ikisi arasında (haram veya helal olduğu) şüpheli olanlar vardır. İnsanlardan çoğu bunları bilmezler. Her kim bu şüpheli şeylerden kaçınırsa, dinini de, şerefini de korumuş olur. Kim de şüpheli şeylere yönelirse harama düşmüş olur, tıpkı koruluğun etrafında sürüsünü otlatan çoban gibi ki, her an koruluğa düşebilecek durumdadır. Haberiniz olsun, her melikin bir koruluğu vardır, Allah'ın koruluğu da haramlarıdır. Haberiniz olsun, cesette bir et parçası var ki, eğer o sağlıklı olursa, cesedin tamamı sağlıklı olur, eğer o bozulursa, cesedin tamamı bozulur. Haberiniz olsun bu et parçası kalptir."[3]
Ayrıca bakınız;
https://risale.online/soru-cevap/yeme-icmede-suphelilerden-kacmak
https://risale.online/soru-cevap/haram-ve-supheliler
https://risale.online/soru-cevap/yiyecek-ve-iceceklere-dikkat-etmek
https://risale.online/soru-cevap/helal-gida-1
[1] Bkz. Ebû Dâvûd, Eşribe 2; İbn Mâce, Eşribe 6
[2] Din İşleri Yüksek Kurulu; https://kurul.diyanet.gov.tr/Cevap-Ara/1022/alkol-ve-diger-haram-urunlerin-satildigi-bir-is-yerinde-calismak-caiz-midir
[3] Buhari, İman 39, Büyû' 2; Müslim, Müsâkat 107, (1599); Ebu Davud, Büyû' 3, (3329, 3330); Tirmizi, Büyü 1, (1205); Nesai, Büyü 2, (7, 241)