Bazen günahtan tevbe ederken pişmanlık hissi tam olarak oluşmuyor. Bu durumda ne yapmamız lazım.
Tevbe, kulun işlemiş olduğu günahtan bütün benliğiyle pişman olup, o günaha bir daha dönmemeye azmetmesi demektir.
Rabbimiz ayet-i kerimede şöyle buyurmaktadır:
“Ey iman edenler! Tam bir pişmanlık ve gönül huzuru içinde gösterişten uzak ölçüde Allah’a tevbe edin.” ( Tahrim 8)
Pişmanlık tevbenin ilk şartıdır. Pişmanlık olmadan tevbe yapılamaz. Nitekim Allah Resulü, önemine binaen, “tevbe pişmanlıktır” (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/376, 423) buyurmuştur.
Pişmanlık, kulun işlediği günahların çirkinliğinden dolayı alemlerin Rabbinden haya etmesi ve mahçup olması demektir. İşlediği günaha pişmanlık duymayan kişi bulduğu ilk fırsatta o günaha tekrar döner
İmam Gazali hazretleri, İhya’u Ulumid-din adlı eserinde pişmanlık duymadan yapılan bir tevbenin makbul olmadığını şöyle ifade etmektedir. “Sadece diliyle tevbe istiğfar etmek, yalancıların tevbesidir.”
Kişinin yaptığı hatalardan, işlediği günahlardan dolayı içinde pişmanlık hissinin oluşmaması, o günahın çokca işlenmesinden, alışkanlık haline getirilmesinden, kalbin işlenen günahlardan dolayı kararıp basiret nurunun kapanmasından veya imanını salih amellerle beslememesinden kaynaklanır.
Bu durum kalbin bir afeti, bir hastalığıdır. Bu hastalıktan kurtulmak için
1. İmanını kuvvetlendirmeye
2. Salih kullarla arkadaşlığa
3. Yediği lokmanın helal olmasına
4. Kur’an-ı Kerim tefsirlerini tefekkürle okumaya
5. İbadetlerini huşu içinde eda etmeye
6. Ölümü çokca düşünmeye ve tevbe etmeye devama azami dikkat etmelidir.
İşlediği günahlardan dolayı pişmanlık hissine kapılmayan biri, kime ve hangi ulvi makama karşı nasıl bir kabahat işlediğinin tam olarak farkında değildir.
Marifetullahta yani Allah'ı tanıma ilminde ilerleyen bir kul Allah'ı tanıdıkca O'nun her yerde hazır ve nazır olduğunu bilir. İşlediği amelleri her an Allah'ın gördüğünü ve bildiğini düşünür, işlediği günahlardan mahcubiyet hisseder ve pişman olur.