5.751
Peygamber Efendimizin (sav) Sünnetine Uymanın Faydaları
Sünnet-i Seniyye'ye tâbi olmanın faydaları elbette saymakla bitmez. Biz başlıca faydalarını izah etmeye çalışalım:Öncelikle; sözlükte “izlenen yol, yöntem, örnek alınan uygulama, örf ve gelenek” mânalarındaki sünnet kelimesinin terim anlamı, “Hz. Peygamber ve ashabının itikad ve amelde takip ettikleri yol” olarak ifade edilmiştir. Biz de sünnet-i seniyeye uymanın faydalarını itikâdî ve amelî olarak iki başlık altında ifade edelim:Sünnet-i Seniye'ye Tabi Olmanın İtikâdî FaydalarıSize iki şey bıraktım, onlara tutunduğunuz sürece sapmazsınız: Allah'ın kitabı ve peygamberinin sünneti.1Hadiste buyrulduğu gibi, Kur'ân-ı Kerîm ve Sünnet-i Seniye daima beraber zikredilmiştir. Çünkü Peygamber Efendimiz'in (sav), Kur'ân-ı Kerîm'i açıklama ve dini hükümler belirleme vazifesi vardır. Dolayısıyla dinimizin kutsal kitabını ancak sünnet ekseninde doğruca anlayıp, İslâm'ı ancak sünnet ile istikametli bir şekilde hayata geçirebiliriz. Mesela; namaz, oruç, zekât ve hac gibi İslâm'ın şartı olan ibadetlerin bütün detayları hadîs-i şerîflerde açıklanmıştır. Namaz vakitleri, namazın rekâtları ve rükünleri, namazı bozan şeyler Kur'ân-ı Kerîm'den değil; Resul-ü Ekrem Efendimiz'in (a.s.m.) sünnetinden öğrenilip uygulanagelmiştir. Bu sebeple, pek çok âyet ve hadislerde bu hakikat şöyle vurgulanmıştır:Kim peygambere itâat ederse, böylece muhakkak Allah'a itâat etmiş olur.2 Sünnetimden yüz çeviren benden değildir.3 Demek ki Sünnet-i Seniye olmadan hakiki manada bir din ve ibadet olamaz. Sünnet-i Seniye'ye tâbî olmak; İslâmî açıdan, haktan sapmadan istikametli bir inanış, anlayış, yorumlama ve uygulamayı netice verir. Üstad Bediüzzaman da bu konu hakkında şöyle söylemiştir:Âlem-i İslâm'da Ehl-i Sünnet ve Cemâat denilen ehl-i hak ve istikamet fırka-i azîmesi, hakāik-i Kur'âniyeyi ve îmâniyeyi istikamet dâiresinde, hüve hüvesine sünnet-i seniyeye ittibâ' ederek muhâfaza etmişler.4 Yani Ehl-i Sünnet ve Cemaat, İslâm ümmetinin ana ve doğru yolunu oluşturmuş; Kur'ân ve iman hakikatlerini bozmadan, dosdoğru biçimde ve tam olarak Peygamberimiz'in sünnetine uyarak korumuştur.Sünnet-i Seniye'ye Tabi Olmanın Amelî FaydalarıSünnet-i seniye, saadet-i dâreynin temel taşıdır ve kemâlâtın ma'deni ve menbaıdır.5Yani Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) hayat tarzına ve uygulamalarına uymak, hem dünya hem âhiret mutluluğunun anahtarıdır ve bütün fazîlet ve olgunlukların çıktığı kaynaktır. Bu konuyu da yukarıdaki ifadede geçtiği üzere dünyevî ve uhrevî olmak üzere ikiye ayıralım:1- Amelde Sünnet-i Seniye'ye Tabi Olmanın Dünyevî FaydalarıResûl-ü Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm, hilkaten en mu'tedil bir vaz'iyette ve en mükemmel bir sûrette halkedildiğinden, harekât ve sekenâtı, i'tidâl ve istikamet üzerine gitmiştir.6 Yani Allah Resûlü (a.s.m.) fıtraten tam bir ölçü, ahenk ve kemal üzere yaratıldığı için söz, fiil ve tavırlarının tamamı da mutedil, dengeli ve dosdoğrudur. İffet, cesaret, şefkat ve adalet gibi ahlâkî vasıfların hiçbirinde ifrat ve tefrit yoktur; her hâlinde “orta yol”un mükemmel numûnesini sergilemiştir. Demek ki sünnet'e uyan kişi dengesizliğe düşmez. Buna misal olarak iki hadis zikredelim:Âdemoğlu mideden daha kötü bir kap doldurmamıştır. İnsana belini doğrultacak birkaç lokma yeter. Ama ille de fazla yiyecekse, midesinin üçte birini yemeğe, üçte birini suya, üçte birini nefese ayırsın.7 Ben (nafile) oruç tutarım, bazen de tutmam; (nafile) namaz kılarım, bazen de uyurum.8 Bu gibi hadislere uymak, hem yeme-içme ve uyuma tarzındaki dünyevî fiillerimize bir denge sağlayıp beden sağlığımızı korurken hem de ibadette dengeyi muhafaza edip ruhsal ve fiziksel yorgunluğa mani olur. Yine toplumsal mesajların iletildiği şu hadislere bakalım:İman etmedikçe cennete giremezsiniz; birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş olmazsınız. Aranızda sevgiyi yayacak şeyi size haber vereyim mi? Aranızda selâmı yayınız.9 Affetmekle Allah seni yüceltir, tevazu göstereni Allah yükseltir.10 Kardeşine tebessüm etmen sadakadır.11 Bu gibi hadislere uymak, kalbi huzurla doldurup toplumda güven ve kardeşlik ortamını sağlar ki belki de toplumsal olarak en ihtiyaç duyduğumuz meselelerdir. Yine şahsî hayatla ilgili pek çok hadisten ikisini paylaşalım:Allah'ım! Ümmetimin sabah erken kalkanına bereket ver.12 Yemeğiniz iki kişiye yeter, iki kişininki dört kişiye yeter.13 Bu gibi hadislere uymak; erken kalkmanın, hem zihinsel açıklık hem işte verimlilik getirmesi ve paylaşmanın, maddi azlığı manevî çokluğa çevirmesi gibi faydalı hakikatleri netice verir. Peygamber Efendimiz'in (sav) hayatına bakıldığında kişisel ve toplumsal hayata fayda sağlayan pek çok örneğin olduğu görülecektir.2- Amelde Sünnet-i Seniye'ye Tabi Olmanın Uhrevî FaydalarıMeselemize ışık tutan bir âyetin Risale-i Nur'dan kısa bir tefsiriyle başlayalım:قُلْ اِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللّٰهَ فَاتَّبِعُون۪ي يُحْبِبْكُمُ اللّٰهُ14 (Habîbim, yâ Muhammed!) De ki: “Eğer Allah'ı seviyorsanız, o hâlde bana tâbi' olun ki, Allah (da) sizi sevsin.)" âyet-i azîmesi, ittibâ'-ı sünnet ne kadar mühim ve lâzım olduğunu pek kat'î bir sûrette i'lân ediyor... şu âyet-i kerîme der ki: “Eğer Allah'a muhabbetiniz varsa, Habîbullâh'a ittibâ' edilecek. Eğer ittibâ' edilmezse, netice veriyor ki; Allah'a muhabbetiniz yoktur.” Eğer muhabbetullâh varsa, netice verir ki: Habîbullâh'ın sünnet-i seniyesine ittibâı intâc eder.15 Yani Allâh'a karşı sevgimizi göstermenin yolu sünnet-i seniyeye tâbi olmaktan geçmektedir. Neticede Allâh'ın da bizi sevmesinin yolu, O'nun en razı olduğu tarz olan Sünnet-i Seniyedir. Rabbimizin bizi sevmesinden daha faydalı ne olabilir?Bununla beraber sünnet-i seniyeye tâbi olmanın çok büyük mânevî kazançları vardır. Bu konuyla alakalı önemli bir hadisin izahı Risale-i Nur'da şu şekilde geçmektedir:Resûl-ü Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm ferman etmiş: مَنْ تَمَسَّكَ بِسُنَّت۪ي عِنْدَ فَسَادِ اُمَّت۪ي فَلَهُٓ اَجْرُ مِائَةِ شَه۪يدٍ16 Yani “Fesâd-ı ümmetim zamanında kim benim sünnetime temessük ederse, yüz şehîdin ecrini ve sevabını kazanabilir.” Evet sünnet-i seniyeye ittibâ'etmek, mutlakā gāyet kıymetdardır. Hususan bid'aların istîlâsı zamanında sünnet-i seniyeye ittibâ'etmek, daha ziyâde kıymetdardır.17 Sünnet-i Seniyeye tâbi olmak, her zaman için kıymetlidir. Fakat bid'aların (dine ters düşen yeni şeylerin) çokça yayıldığı bir zamanda daha da kıymetlidir. Ümmetin bozulduğu ve Peygamber Efendimizin (sav) sünnetinin unutulduğu bir zamanda sünnet-i seniyeye uymak çok daha kıymetlidir. Bu yüzden hadiste yüz şehit sevabı müjdelenmiştir. Yine bütün hayatımızı etkileyecek önemli bir mesele Risale-i Nur'da şöyle anlatılmaktadır:Doğrudan doğruya sünnet-i seniyeye ittibâ'etmek, Resûl-ü Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm'ı hâtıra getiriyor. O ihtârdan, o hâtıra, bir huzûr-u İlâhî hâtırasına inkılâb eder. Hatta en küçük bir muâmelede; hatta yemek, içmek ve yatmak âdâbında sünnet-i seniyeye mürâât ettiği dakikada, o âdî muâmele ve o fıtrî amel, sevablı bir ibâdet ve şer'î bir hareket oluyor. Çünkü o âdî hareketiyle Resûl-ü Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm'a ittibâı düşünür ve şerîatın bir edebi olduğunu tasavvur eder ve şerîatın sâhibi, O olduğu hâtırına gelir. Ve ondan Şâri'-i Hakîkî olan Cenâb-ı Hakk'a kalbi müteveccih olur, bir nevi' huzûr ve ibâdet kazanır. İşte bu sırra binâen, sünnet-i seniyeye ittibâı kendine âdet eden, âdâtını ibâdete çevirir, bütün ömrünü semeredâr ve sevabdâr yapabilir.18 Yani bir kimse günlük işlerini Peygamber Efendimiz'in (sav) yaptığı gibi yapmaya gayret ederse, o zaman her hareketinde O'nu hatırlar. Bu hatırlama da kalbi Allah'a yöneltir. Böylece yemek yemek, su içmek, uyumak gibi sıradan fiiller bile bu niyet sayesinde ibadet hükmüne geçer; insan bütün hayatını sevap kazandıran bir berekete çevirebilir. Risale-i Nur'dan bir kesitle bahsimizi neticelendirelim:İşte ey şeytanın desîselerine mübtelâ olan bîçâre insan! Hayat-ı dîniye ve hayat-ı şahsiye ve hayat-ı ictimâiyenin selâmetini dilersen ve sıhhat-i fikir ve istikamet-i nazar ve selâmet-i kalb istersen, muhkemât-ı Kur'âniyenin mîzânlarıyla ve sünnet-i seniyenin terâzileriyle a'mâl ve hâtırâtını tart! Ve Kur'ân'ı ve sünnet-i seniyeyi dâimâ rehber yap!19 Dînî, şahsî ve toplumsal hayatlarımızın huzuru, sağlıklı bir düşünce, istikametli bir bakış açısı ve selametli bir kalp; ancak Kur'ân-ı Kerîmle birlikte Sünnet-i Seniye'nin ölçüleriyle hareketlerimizi düzenlemek ve O'nu kendimize rehber yapmakla elde edilebilir.Ayrıca BakınızSünnetin Günlük Hayattaki FaydalarıSünnetin Dindeki Yeri ve ÖnemiSünnetin Geniş Manası / Âyet ve Hadislerde Sünnetin FaziletiSünneti Seniyeye Uymamak Günah Mıdır?Risale-i Nur'da Sünnet-i Seniyye BahisleriBediüzzaman Hazretlerine Göre Sünnetin KısımlarıKaynakçalarel-Muvaṭṭaʾ, “Ḳader”, 3Nisâ, 4/80Buhârî, “Nikâḥ”, 1; Müslim, “Nikâḥ”, 5Bediüzzaman Said Nursi, Mektubat, Hayrat Neşriyat, Isparta 2016, s. 167Bediüzzaman Said Nursi, Lemalar, Hayrat Neşriyat, Isparta 2016, s. 51Bediüzzaman Said Nursi, Lemalar, Hayrat Neşriyat, Isparta 2016, s. 61Tirmizî, Zühd 47; İbn Mâce, Et'ime 50Buhârî, Nikâh 1; Müslim, Nikâh 5Müslim, Îmân 93Müslim, Birr 69Tirmizî, Birr 36Ebû Dâvûd, Cihâd 78; Tirmizî, Büyû' 3Buhârî, Et'ime 12; Müslim, Eşribe 179Âli İmran 3/31Bediüzzaman Said Nursi, Lemalar, Hayrat Neşriyat, Isparta 2016, s. 53-54Et-tergîb ve't-Terhîb, c.1 s.80Bediüzzaman Said Nursi, Lemalar, Hayrat Neşriyat, Isparta 2016, s. 51Bediüzzaman Said Nursi, Lemalar, Hayrat Neşriyat, Isparta 2016, s. 51Bediüzzaman Said Nursi, Lemalar, Hayrat Neşriyat, Isparta 2016, s. 91