"Haşre mani hiçbir şey yoktur. Muktezisi ise her şeydir." cümlesini açıklar mınısınız?

Nakkāş-ı Ezelî gözümüzün önünde kışın beyaz sahîfesini çevirip, bahar ve yaz yeşil yaprağını açıp, rûy-u arzın sahîfesinde üç yüz binden ziyâde envâı, kudret ve kader kalemiyle ahsen-i sûret üzere yazar. Birbiri içinde, birbirine karışmaz, beraber yazar. Birbirine mâni‘ olmaz. Teşkîlce, sûretçe birbirinden ayrı, hiç şaşırtmaz, yanlış yazmaz. Evet, en büyük bir ağacın ruh programını bir nokta gibi en küçük bir çekirdekte derc edip muhâfaza eden Zât-ı Hakîm-i Hafîz, vefat edenlerin ruhlarını nasıl muhâfaza eder, denilir mi? Ve küre-i arzı bir sapan taşı gibi çeviren Zât-ı Kadîr, âhirete giden misafirlerinin yolunda, nasıl bu arzı kaldıracak veya dağıtacak, denilir mi? Hem hiçten, yeniden bütün zîhayatın ordularını, bütün cesedlerinin taburlarında kemâl-i intizâm ile zerrâtı emr-i künfeyekûn ile kaydedip yerleştiren, ordular îcâd eden Zât-ı Zülcelâl, tabur-misâl, cesedin nizâmı altına girmekle birbiriyle tanışan zerrât-ı esâsiye ve eczâ-yı asliyesini, bir sayha ile nasıl toplayabilir, denilir mi?   

Hem bu bahar haşrine benzeyen dünyanın her devrinde, her asrın­da, hatta gece gündüzün tebdîlinde, hatta cevv-i havada bulutların îcâd ve ifnâsında, haşre numûne ve misâl ve emâre olacak ne kadar nakışlar yaptığını gözünle görüyorsun. Hatta eğer hayâlen bin sene evvel kendini farz etsen, sonra zamanın iki cenâhı olan mâzî ile müstakbeli birbirine karşılaştırsan, asırlar, günler adedince, misâl-i haşir ve kıyâmetin numûnelerini göreceksin. Sonra bu kadar numûne ve misâlleri müşâhede ettiğin halde, haşr-i cismânîyi akıldan uzak görüp, istib‘âd etmekle inkâr etsen, ne kadar dîvânelik olduğunu sen de anlarsın.

Bak, Fermân-ı A‘zam bahsettiğimiz hakîkate dâir ne diyor? فَانْظُرْ اِلٰٓي اٰثَارِ رَحْمَتِ اللّٰهِ كَيْفَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَٓا اِنَّ ذٰلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتٰي وَهُوَ عَلٰي كُلِّ شَئٍ قَد۪يرٌ

Elhâsıl: Haşre mâni‘, hiçbir şey yoktur. Muktezî ise her şeydir. Evet, mahşer-i acâib olan şu koca arzı, âdî bir hayvan gibi imâte ve ihyâ eden; ve beşer ve hayvana hoş bir beşik, güzel bir gemi yapan; ve güneşi, onlara şu misafirhânede ışık verici ve ısındırıcı bir lâmba eden; ve seyyârâtı meleklerine tayyâre yapan bir zâtın, bu derece muhteşem ve sermedî rubûbiyeti ve bu derece muazzam ve muhît hâkimiyeti, elbette böyle geçici, devamsız, bî-karâr, ehemmiyetsiz, mütegayyir, bekāsız, nâkıs, tekemmülsüz umûr-u dünyâ üzerinde kurulmaz ve durmaz. Demek ona şâyeste, dâimî, berkarâr, zevâlsiz, muhteşem bir diyâr-ı âhar var. Başka bâkî bir memleketi vardır. Bizi onun için çalıştırır. Oraya da‘vet eder.

Yukarıya alıntı yaptığımız 10. Söz Haşr bahsinde çok güzel misaller olduğu için onları anlatmaya gayret edeceğiz.

Üstadımız: 

1- Dünyanın devirleri ve asırları

2- Gece gündüzün değişmesi

3- Hava boşluğunda bulutların toplanıp dağılmaları

4- İnsanın bir sene öncesi ve bir sene sonrası

5- İnsanın ömründe geçirdiği günler adedince

6- Yeryüzünde özellikle bahar mevsiminde yüzbinlerce çeşit bitki ve hayvanların yeniden diriltilmesi gibi

Haşrin numunelerini görmesi ve anlaması mümkündür. 

İşte bunlar gibi gözümüzün önünde sürekli olarak haşrin nümune ve örneklerini yaratan Zatın, insanın haşri noktasında herhangi bir maniye engele takılması söz konusu olabilir mi?

O zaman haşre mani ve engel olabilecek bir durum yoktur.

Haşrın muktezilerine gelecek olursak:

1- Saltanattaki ihtişamın mükafat ve cezayı gerektirmesi

2- Rabbimizin büyük kerem ve merhameti

3- Kainattaki hikmetli işler ve adaletli muameleler

4- Allah'ın hesapsız hazineleri ve hadsiz cömertliği

5- Allah'ın başta Peygamberimiz olarak sevdiği kullarının arzularını ret etmeyeceği

6- Bu dünyanın geçici bir misafirhane olması, daimi bir dünyayı gerektirmesi

7- Dünyamızdaki herşeyin kayıt altına alınıyor olması

8- Rabbimizin Haşrı vaad etmesi

9- 124.000 Peygamberin 124.000.000 evliyanın haşirden haber vermeleri

10- Dünyamızda binaların yıkılıp yerlerine yeni binaların yapılması

11- Kainattaki tüm hakikatlerin haşrin varlığı ile tahakkuk edeceği

12- Bize verilen cihazların (hisler, duygular, ruh,akıl vs.) sadece bu dünya için olmaması

Gibi durumlar da gösteriyor ki bir çok şey haşrin muktezileridir. Yani haşrı gerekli kılan durumlardır.