Sorular

Kadınlar âdet dönemlerinde namaz kılmazlar, oruç tutmazlar. Temizlendikten sonra kılamadıkları namazları kaza etmezler fakat oruçlarını kaza ederler.1 Çünkü Hz. Âişe'den gelen şu rivayet buna delil olmuştur:Muaze (r.a), Aişe'ye: Ay hali kadın namazı kaza eder mi diye sordu. Aişe: Sen Haruri misin, dedi. Biz Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in hanımları ay hali olurduk. Onun karşılığını (kılamadıkları namazlarını kaza etmelerini) emretti mi hiç, dedi. Muhammed b. Cafer dedi ki: Namazlarını kaza etmelerini kastetmektedir, dedi”2 Buhari şarihi Bedreddin-i Aynî Umdetül Kari'de bu hadisin şerhinde hikmetini şöyle anlatmaktadır;Müslümanlar şu hususta icma etmişlerdir; hayızlı ve lohusa olan kadınlara namaz ve oruç farz değildir. Ancak, namazı kaza etmeleri gerekmezken, orucu kaza etmeleri gerekir. Bunun sebebi şudur: Namaz, gün içinde çok kez kılınan bir ibadet olduğundan, kaza edilmesi zahmetli olur. Ancak oruç, yılda yalnızca bir defa farz olduğundan kazası daha kolaydır.3 Müslim Şarihi İmam Nevevî ise bu hadisin şerhinde şöyle demiştir;“Orucu kaza etmemiz emredilir, namazı kaza etmemiz emredilmezdi.” İşte bu ittifakla kabul edilmiş bir hükümdür. Müslümanların icmaı ile ay hali kadına da loğusa kadına da o halde ne namaz kılmaları ne de oruç tutmaları farzdır. Yine icma ile kabul ettiklerine göre bu durumdaki kadınların bu halde kılamadıkları namazlarını kılmaları icap etmez. Orucu kaza etmelerinin vacip olduğu üzerinde de icma etmişlerdir.  İlim adamları der ki: İkisi arasındaki fark şudur: Namaz çokça tekrarlanan bir ibadet olduğundan orucun aksine onu kaza etmek meşakkatlidir. Oruç yılda bir defa farzdır. Bazen bir ya da iki günü âdet haline rastlar.”4 Ahmed Davudoğlu ise bu hadisin şerhinde şöyle demiştir;Ulema-i kiram namazla oruç arasındaki farkı şöyle izah ederler: Namazların sayısı çoktur. Çünkü onlar günde beş defa tekerrür ederler. Bu sebeple günlerce kalan namazları her hayızdan temizlendikçe kaza etmek güç olur. Oruçta ise bu güçlük yoktur. Çünkü oruç senede bir defa gelir. Hayız günleri de ekseriyetle birkaç günü geçmez. Binaenaleyh orucun kazasında hiçbir güçlük yoktur. İşte orucun kaza edilip, namazın edilmemesi bu hikmete mebnidir.5 Ayrıca Bakınız;Bayanlar Regl (Hayız, Âdet) Halinde Meâl, Cevşen, Sekine, Evrâd-ı Kudsiye, Celcelutiye ve Risale-i Nur Okuyabilirler mi?Adet Döneminde Hafızlık ve Kur'ân EğitimiRegl Döneminde Fatiha Suresini Dua Niyetiyle OkumakAdet Döneminde Cevşen/ Celcelutiye/Evrâd-ı Kudsiye OkumakBuhârî, Hayız, 20; Müslim, Hayız, 69.Müslim, “Hayz”, 69Bedreddin-i Aynî, Umdetül Kari, Daru'l Fikr, Beyrut t.y, c.3, s. 301Nevevi, El-Minhac Şerhu Sahih-İ Muslim b. El-Haccac, c.3, s. 38Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Şerhi, c.1, s. 856

Fatiha dua niyetiyle okunabilir. Ayrıca kadınlar âdet veya lohusalık hâllerinde iken dua edebilirler; zikir ve dua anlamı taşıyan âyet-i kerîmeleri okuyabilirler. Bunun yanında, kelime-i şehâdet, kelime-i tevhid, istiğfar, salavât-ı şerîfe getirebilirler.1  Ömer Nasuhi Bilmen'in fıkıh kitabında şöyle geçmektedir:"Hayız halindeki bir kadın Kur'ân okumak niyetiyle Kur'ân-ı Kerim'den bir âyet dahi olsa okuyamaz! Fakat dua âyetlerini dua maksadıyla okuması bu durumdan müstesnadır. Hayız veya cünüp halindeyken; “Bismillah”, “Elhamdülillah” gibi bereket ve şükür niyeti ile âyetlerin bir kısmı okunabilir. 2 Ayrıca Bakınız;Bayanlar Regl (Hayız, Âdet) Halinde Kur'ân, Meâl, Cevşen, Sekine, Evrâd-ı Kudsiye, Celcelutiye ve Risale-i Nur Okuyabilirler mi?Adet Döneminde Hafızlık ve Kur'ân EğitimiAdet Döneminde Cevşen/ Celcelutiye/Evrâd-ı Kudsiye Okumakİbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 1994, c.1, s. 319-320; Aliyyü'l-kârî, Fethu bâbi'l-'inâye, Dâru'l-erkam, Beyrut 1997, c.1, s, 142; Şirbînî, Muğnî'l-muhtâc, Dâru'l-Ma'rife, Beyrut 1418/1997, c.1 , s. 120, 172Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük İslam İlmihali, Bilmen Yayınları, İstanbul ts., s 66

Kur'ân-i Kerim'in dışında siyer, hadis, fıkıh, tasavvuf, Risale-i Nur gibi dinî kitapları ellerine almaları bir kısım âlimlere göre caizdir. Ancak bu kitapların içinde bulunan âyetlere el sürmemeleri gerekmektedir.Dolayısıyla içinde âyet bulunabilen kitapları okumakta bir beis yoksa da âyetlere dokunmamak gerekmektedir. Âlimlerimiz en güzelinin bu kitapları bir bez, örtü ile tutmak olduğunu da takva cihetiyle tavsiye etmişlerdir.İslâm âlimlerinin çoğunluğu hayızlı kadının Kur'ân'dan, Kur'ân okuma maksadıyla bir âyet bile okuyamayacağını söylemişlerdir. Aynı zamanda bunlar bu halde iken Kur'ân âyetlerini de yazamazlar. Bu konuda Tevrât, İncil ve Zebur da Kur'ân gibidir.İmam-ı Âzam'dan nakledilen görüşe göre, Kur'an âyetlerini içeren kitaplara (tefsir, fıkıh kitapları vb.) abdestsiz olarak dokunmak mekruh değildir. Çünkü kişi, bu kitapları eliyle tuttuğunda doğrudan Kur'an'ın kendisine (Mushaf'a) dokunmuş sayılmaz. Bu tür kitaplardaki âyetler, kitabın tüm içeriğinin yalnızca küçük bir bölümünü oluşturur. Bu nedenle, abdestsiz dokunmanın bir sakıncası (mekruhiyet) olmayacağı belirtilmektedir.”1  Tahtavî'de şöyle bir ibare yer almaktadır:"Tefsirlerdeki Kur'ân âyetlerine el sürülmesi câiz değildir. Fakat diğer kısımlarına el sürülebilir.”2 Ancak “Şâfiîlere göre ise, eğer tefsir kısmı Kur'ân'dan fazla ise (Risale-i Nur gibi eserler) abdestsiz olarak ele alınabilir. Şayet Kur'ân kısmı fazla ise dokunmak câiz olmaz.”3 Maliki mezhebine göre Kur'ân'ı öğrenmek veya öğretmek için ona dokunmak ve okumak caiz olduğundan; öğrenmek ve öğretmek maksadıyla Risale-i Nur gibi Kur'ân'a ait tefsirleri, okumak ve yazmak da caiz olduğu anlaşılıyor.İşin en faziletlisi şudur ki; bir kısım âlimlere göre, Besmelenin yazılacağı bir boş kağıdı dahi ihtiyaç olmadıkça abdestsiz ele almamaktır.Adet Döneminde Hafızlık ve Kur'ân EğitimiBayanlar Regl (Hayız, Âdet) Halinde Meâl, Cevşen, Sekine, Evrâd-ı Kudsiye, Celcelutiye ve Risale-i Nur Okuyabilirler mi?Regl Döneminde Fatiha Suresini Dua Niyetiyle OkumakAdet Döneminde Cevşen/ Celcelutiye/Evrâd-ı Kudsiye Okumakİbrahim Halebî, Halebî-i Sağîr, s.40.Tahtâvî. Hâşiyetü'Tahtâvî alâ Merâki'l-Felâh. (İstanbul: Temel Neşriyat, 1985), s.66.Abdurrahman el-Cezerî. Kitabü'l-Fıkhı ale'l-Mezâhibi'l-Erbaa. (Kâhire: Matbaatü'l-İstikame), c.1, s.49.

Bediüzzaman Hazretleri'nin kaleme aldığı bu eser, uzun ve ilmî bir risaledir. Meleklerin varlığı, ruhun bekâsı (ebedî olması) ve haşir, yani ölülerin kıyametten sonra yeniden diriltilmesi konularını detaylı olarak izah ve isbat etmektedir. Bu eseri dikkatle okuyan, Allah'ın izni ve ihsanıyla meleklerin varlığı, ruhun ebedî olması, kıyamet ve âhiretin varlığı noktasındaki şüphe ve tereddütlerinden tamamen kurtularak kuvvetli bir imana kavuşabilir.29. Söz eserinin tamamını okumak için lütfen bakınız: 29. SÖZ29. Söz konu başlıkları ve sayfa numaraları aşağıdaki gibidir.1 Mukaddime: Hakikat ve hikmetin melaikenin varlığını iktiza etmesi….181Birinci Maksad: Melaikenin varlığını isbat eden dört esas….182Birinci Esas: Hayat ve şuurun melaikenin vücudlarını iktiza etmesi…182İkinci Esas: Melaikenin vücuduna bütün ehl-i akıl ve ehl-i naklin ittifak etmesi….187Üçüncü Esas: Melaikelerle insanların hadsiz görüşme hadiselerinin melaikenin vücuduna delaleti…188Dördüncü Esas: Melaikenin kısımları ve vazifeleri….190İkinci Maksad: Kıyameti ve ahret hayatını isbat eden bir mukaddime ile dört esas….193Mukaddime: Bir saray veya şehrin tahrib ve de tamir edileceği davasına terettüb eden altı sual….193Birinci Esas: Ölümden sonra ruhun baki kalacağına dair bir mukaddime ve dört menba ….193Mukaddime: Ebedi bir cemalin, âyinedâr müştakının da ebediyetini istemesi….194Birinci Menba: Herkes hayatına ve nefsine dikkat etse bir ruh-ı bakiyi anlayacağı….194İkinci Menba: Mükerreren vuku bulan alem-i ervahdaki ruhlarla görüşme vakaları….195Üçüncü Menba: Teğayyüre maruz olan nevlerdeki bekanın ruhun bekasına delaleti….196Dördüncü Menba: Kanun ve ruh arasındaki münasebetin bekaya delaleti….196 İkinci Esas: Saadet-i ebediyeye muktezi mevcud olduğunu gösteren on medar….197Birinci Medar: Kainatın umumunda görünen nizam-ı ekmel….197İkinci Medar: Hilkat-ı kainatta görünen hikmet-i tâmme ….197Üçüncü Medar:Hilkat-i mevcudattaki adem-i abesiyyet…197Dördüncü Medar: Pek çok haşir ve kıyamet numunelerinin kıyamet-i kübraya işareti…198Beşinci Medar: Beşerin ruhunda münderic hadsiz istidadların saadet-i ebediyeye işareti…199Altıncı medar: Sani-i zül-celalin rahmetinin saadet-i ebediyeyi göstermesi…..200Yedinci medar: Şu kainatta görünen mehasin, kemalat ve incizabların işareti …200Sekizinci Medar: Vicdanın saadet-i ebediyeye işareti ….200Dokuzuncu Medar: Muhammed-i Arabî asm.ın ihbarı….201Onuncu Medar: Kur'an'ın haber ve delilleri; ve numune olarak iki ayetin delaleti….201  Üçüncü Esas: Haşri yapacak  Zat-ı Zülcelalin buna nihayet derecede muktedir olduğunun isbatı….201Birinci Mesele: Kudret-i İlahiye'nin zâtî oluşu ….205İkinci Mesele: Kudretin eşyanın melekût cihetine taalluk etmesi….206Üçüncü Mesele: Kudretin eşyaya nisbetinin kanunî oluşu …..206Dördüncü Esas: Şu dünyanın kıyamet ve haşre kabiliyetine dair dört mesele….209Birinci Mesele: Şu kâinatın ölmesinin mümkün oluşu…..209İnce Remizli Bir Mesele: Dünya'nın ahiret hesabına şeffaflaşması….209İkinci Mesele: Mevt-i dünyanın vuku bulması….210Üçüncü Mesele: Ölecek alemin dirilmesinin mümkün oluşu…..211Remizli bir nükte: Şu kainat içinde her tarafa uzanan iki unsur….211Dördüncü Mesele: Alemin dirilmesinin vaki olacağı….213 Tasdiknâme: Bu risalenin hakkaniyetini tasdik eden harika elif tevafukunu beyan eder…215Bediüzzaman Said Nursi, Sözler, Hayrat Neşriyat, Isparta 2016, s.180-218