Sorular

Cenab-ı Hakk'ı görmek bütün saadetlerin ötesinde bir saadettir. Hiçbir lezzet Allah'ı görmek ile kıyas edilemez. Müslümanlar elbette ve her halde her şeyden ziyade Cenab-ı Hakk'ı görmeyi isterler. İnanmayanlar dahi ahirette Cenab-ı Hakk'ı görmek isteyeceklerdir. Fakat Cenab-ı Hak onları bu saadetten mahrum bırakacaktır. Mütaffifin suresi 15. ayetinin tefsirinde merhum Elmalılı şöyle der:O tekzib edenler (Allah'ı yalanlayanlar) o kıyam(et) günü hak Rablerinden لمَحَْجُوبوُنَ muhakkak mahcub (perdelenmiş bir halde, gözlerine perde çekilmiş bir halde) kalırlar. Yani hicab ve hâil arkasında kalır, O'nu görmekten memnû' (yasaklı) ve mahrum bırakılırlar. Artık felah bulmalarına imkân ve ihtimal kalmaz.1 Kâfirlerin Allah'ı görmekten men edilmeleri Allah'ı görmek isteyeceklerine alâmettir. Fakat Allah'ın buna müsaade etmeyeceği ayetle sabittir.Cennette Allah'ı GörmekAllah'ın CemaliYazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur'an Dili, Yazma Eserler, İstanbul 2021, c.6. s.284

Katılma hesaplarındaki paraların, kâr ve zararın oransal paylaşımını esas alan sermaye ortaklığı (müşâreke), emek-sermaye esasına dayalı kâr ortaklığı (mudârebe), bir malın peşin satın alınıp taksitle satılarak fatura edilmesi esasına dayalı alım-satım (murâbaha) sözleşmesi ya da menkul veya gayrimenkul malların kira sözleşmesi çerçevesinde kiralanmasını, kira süresi bitiminde de önceden belirlenen fiyat karşılığında satışını esas alan finansal kiralama (leasing) yöntemi ile nemalandırılmasında dinen bir sakınca bulunmamaktadır. Ancak bu tür yatırım fonları faiz gibi yöntemlerle işletiliyorsa hangi ad altında ve kim tarafından yapılırsa yapılsın caiz olmaz.Kira sertifikası, “her türlü varlık ve hakkın finansmanını sağlamak amacıyla varlık kiralama şirketi tarafından ihraç edilen ve sahiplerinin bu varlık veya haktan elde edilen gelirlerden payları oranında hak sahibi olmalarını sağlayan menkul kıymet” olarak tanımlanır. (Kira Sertifikaları Tebliği, 2013, md. 3/h) Türkiye'deki yasal düzenlemeler kapsamında varlık kiralama şirketleri (VKŞ); sahipliğe, yönetim sözleşmesine, alım-satıma, ortaklığa, eser sözleşmesine dayalı olarak veya bu sayılanların birlikte kullanılması esasına dayalı sertifika çıkarabilme hakkına sahiptir. Günümüzde yaygın olarak uygulanan sertifika türü genel olarak sahipliğe dayalı icara sukuku şeklinde, bir gayrimenkulün satımı ve geri kiralanması üzerinden gerçekleştirilmektedir. Şöyle ki; kaynak kuruluş sahip olduğu varlığı VKŞ'ye satar. VKŞ, kaynak kuruluştan devraldığı varlığa dayalı olarak kira sertifikası ihraç eder. Tasarruf sahiplerinin kira sertifikalarına yatırdığı toplam bedel bu şirket tarafından kaynak kuruluşa aktarılır. Böylece kaynak kuruluş piyasadan sermaye sağlamış olur. İkinci aşamada VKŞ kaynak kuruluştan satın aldığı varlığı tekrar aynı kuruluşa kiralar ve vadesinde toplanan kiralar yatırımcılara dağıtılır. Fıkıh literatüründe, bir malı müşteriden bizzat kiralamak ve bedeli iade edildiğinde tekrar geri almak üzere yapılan satışlar (bey' bi'l-istiğlal) hakkında farklı yaklaşımlar ileri sürülmüş olmakla birlikte, sözleşmeye konu taşınmazların satış ve tesliminin tamamlanması sonrasında müşteriden kiralanması halinde söz konusu muamelenin caiz olacağı bazı âlimler tarafından kabul görmüştür. (Haskefi, Dürrü'l-Muhtar, s. 449; Çatalcalı Ali Efendi, Fetava-yı Ali Efendi, I, 300-301; Ali Haydar Efendi, Düreru'l-Hükkam, I, 781) Buna göre, yukarıda işleyişi anlatılan sahipliğe dayalı kira sertifikası uygulaması, bu konuda müspet kanaatte olan alimlerin görüşleri doğrultusunda caizdir. (Din İşleri Yüksek Kurulu 25.11.2025)

Hanefi mezhebine göre abdestli olarak cinsel organına dokunan birinin abdesti bu fiilinden dolayı bozulmaz. Zira uzvu ister temiz isterse necis olsun, bu eylemin abdest ile ilişkisi yoktur.[1]Şâfiîlere[2], Malikilere[3] ve Hanbelilere[4] göre kişinin cinsel organına dokunması halinde abdesti bozulur. Ömer Nasuhi Bilmen'in şu tavsiyesi oldukça güzeldir. O şöyle demektedir:Bu gibi ihtilaflı meselelerde ihtiyata riayet edilmesi evladır. Mesela, Hanefi mezhebinde bulunan bir kimse kendi mezhebine göre abdesti bozmayıp başka mezheplere nazaran abdesti bozan bir halde bulundu mu — ihtilaftan kurtulmak için — abdest almalıdır. Bu, mendubdur.[5]Ayrıca bakınız:Abdestin Farzları, Sünnetleri ve AdabıAbdesti Bozan ŞeylerAbdesti Bozmayan Şeyler[1] Serahsî, Muhammed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, Beyrut 1406, c.1, s.66[2] İmâm Şâfiî, Muhammed b. İdrîs, el-Ümm, thk. Muhammed Zührî en-Neccâr, Beyrut trs., c.1, s. 19-20[3] İbn Kudâme, Muvaffakuddîn Abdullah b. Ahmed, el-Muğnî, Beyrut 1405, c.1, s. 116[4] İbn Abdilberr, Yûsuf b. Abdillah en-Nemerî, et-Temhîd, thk. Mustafa b. Ahmed el-Alevî - Muhammed Abdülbekîr el-Bekrî, Mağrib 1387, c.17, s. 199[5] Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük İslâm İlmihali, Bilmen Yayınevi, İstanbul ty., s.81

NAMAZ İLE İLGİLİ BAZI ÂYETLER...Muhakkak ki namaz, mü'minler üzerine vakitleri belirli (bir farz) olarak yazılıdır.1 Yine onlar ki, sana indirilene (Kur'ân'a) ve senden önce indirilenlere (diğer kitablara) inanırlar. Onlar, âhirete de kat'î olarak îmân ederler.2 Gündüzün iki tarafında (öğle ve ikindi vakitlerinde) ve gecenin (gündüze) yakın saatlerinde (akşam, yatsı ve sabah vakitlerinde)(3) ise namazı hakkıyla edâ et! Muhakkak ki iyilikler, (büyük günahlardan kaçınmak şartıyla) kötülükleri giderir. Bu, ibret alanlara bir nasîhattir.3 Hem namazı hakkıyla edâ edin, zekâtı verin ve rükû' edenlerle berâber rükû' edin!4 Namazı hakkıyla edâ edin ve zekâtı verin! Hem kendiniz için hayır (ve hasenât) dan ne takdîm eder (hazırlar)sanız, Allah katında onu bulursunuz. Şübhesiz ki Allah, ne yaparsanız hakkıyla görendir.5 Namazlara devâm ediniz, bilhassa orta namaza! Hem gönülden bağlı kimseler olarak Allah'ın huzûruna durun!6 Şeytan, içki ve kumarda aranıza (o yolla) ancak düşmanlık ve kin düşürmek ve sizi Allah'ın zikrinden ve namazdan alıkoymak ister. Artık siz, (bunlardan) vazgeçen kimseler(olmaz) mısınız?7 (Ey Resûlüm!) Îmân eden kullarıma söyle, namazı hakkıyla edâ etsinler ve içinde ne bir alış-verişin, ne de bir dostluğun olmadığı bir gün gelmeden önce, kendilerini rızıklandırdığımız şeylerden, gizlice ve açıkça (Allah yolunda) sarf etsinler!8 (Öğle üzeri) güneşin zevâlinden (sonra öğle, daha sonra ikindi namazını), gecenin kararmasına kadar (gün batımında akşam, iyice karardığında yatsı) namazı(nı) kıl; bir de sabah namazını (kıl)! Çünki sabah namazı (gece ve gündüz melekleri tarafından) şâhid olunan (bir namaz)dır.9 (Rahmanın has kulları) Onlar ki , Rablerine secde eden kimseler olarak ve kıyâma durarak gecelerler.10 NAMAZ İLE İLGİLİ BAZI HADİS-İ ŞERİFLERResûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:Bir adam Peygamber'e, “Amellerin/İbadetlerin en faziletlisi hangisidir?” diye sordu. Efendimiz, “Vaktinde kılınan namazdır...” buyurdu.11 Muâz b. Cebel (r.a.) anlatıyor:Hz. Peygamber ile birlikte bir yolculukta idim... O şöyle buyurdu: 'Dinin başı İslâm (kelime-i şehâdet getirerek Allah'a teslim olmak), direği ise namazdır.'12 Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:Namaz kılmayanın dini sağlam değildir.  Dinde namazın yeri, vücutta başın yeri gibidir. 13 Abdullah b. Mesut (r.a.) tarafından nakledildiğine göre, Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:(Kıyamet gününde) kulun ilk önce hesaba çekileceği şey, namazdır... 14 Enes b. Mâlik'ten (r.a.) nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:Muhakkak ki sizden biri namaz kılarken (aslında) Rabbiyle özel olarak konuşmaktadır...15 Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:Kul namaza durduğunda, bütün günahları getirilir. Başı ve omuzları üzerine konulur. Rüku ve secdeye gittikçe dökülür, o insandan ayrılır.16 Ebû Hüreyre'nin (r.a.) naklettiğine göre, Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:Büyük günah işlenmedikçe beş vakit namaz ve iki cuma, aralarındaki günahlara kefarettir.17 Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:Muhakkak ki, kişi ile şirk ve küfür arasında namazın terki vardır.18 Ebû Hüreyre'den (r.a.) rivayet edildiğine göre, Allah Resûlü (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:Kulun Rabbine en yakın olduğu (an) secde hâlidir. Öyleyse (secdede iken) çokça dua ediniz.19 Ebû Hüreyre'nin (r.a.) naklettiğine göre, Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:Büyük günah işlenmedikçe beş vakit namaz ve iki cuma, aralarındaki günahlara kefarettir.20 Saîd b. Müseyyeb'in Ebû Katâde b. Rib'î'den (r.a.) naklettiğine göre, Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:Yüce Allah şöyle buyurdu: 'Senin ümmetine beş vakit namazı farz kıldım ve onları, vaktinde ve hakkını vererek kılanları cennete koyacağımı kendi katımda vaad ettim. Namazları düzenli kılmayanlar için ise katımda böyle bir vaad yoktur.21 Ebû Hüreyre'nin (r.a.) işittiğine göre, Resûlullah (s.a.v.) bir defasında şöyle demiştir:Birinizin kapısının önünden bir nehir geçse ve onda her gün beş defa yıkansa, bu o kimsenin kirinden bir şey bırakır mı, ne dersiniz?” Sahâbîler, “Onun kirinden hiçbir şey bırakmaz.” demişler, bunun üzerine Resûlullah, “İşte beş vakit namaz da böyledir! Allah onlarla günahları yok eder. 22 Hanzala b. Rebî' Kâtib (r.a.) anlatıyor:Allah Resûlü'nü şöyle derken işittim: “Rükûları, secdeleri, abdestleri ve vakitlerine riayet ederek beş vakit namaz(ı kılmay)a devam eden ve bu beş vakit namazın Allah katından gelen bir emr-i hak olduğunu kabul eden kimse cennete girer. 23 Cündeb el-Kasrî'den (r.a.) işitildiğine göre, Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:Her kim sabah namazını kılarsa, o kimse Allah'ın koruması altındadır. 24 Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:Yatsı namazını cemaatle kılan, gecenin yarısını, sabahı da cemaatle kılan, gecenin tamamını ibâdetle geçirmiş sayılır. 25 Abdullah b. Ömer'den (r.a.) rivayet edildiğine göre, Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:İkindi namazını kaçıran kimse, sanki ailesini ve malını yitirmiş gibidir. 26 Beş Vakit Namaz ile Kazanılan Sonsuz Hayat/4. SözNamazdan Usanmak ve Tekrar Motive Olmak/21. SözNamazın Beş Vakit Olduğunun DelilleriNamazın Beş Vakte TahsisiNisâ, 4/103.Bakara, 2/3Hud, 11/114Bakara, 2/43Bakara, 2/110Bakara, 2/289Mâide, 4/91İbrahim, 14/31İsrâ, 17/78Furkan, 25/64Buhârî, Tevhîd, 48Tirmizî, Îmân, 8; İbn Hanbel, V, 231Taberânî, el-Mu'cemu's-Sağîr, hadis no: 107Nesâî, Muhârebe, 2Buhârî, Salât, 36Taberânî, el-Mu'cemu's-Sağîr, hadis no: 794 Müslim, Tahâret, 14 Müslim, Îmân 134 Müslim, Salât, 215Müslim, Tahâret, 14Ebû Dâvûd, Salât, 9Buhârî, Mevâkîtü's-salât, 6 İbn Hanbel, IV, 266Müslim, Mesâcid, 262Ebû Davûd, Salat, 45Buhârî, Mevâkîtü's-salât, 14; Müslim, Mesâcid, 200

Beş vakit namazın farziyeti çok açıktır. Peygamber Efendimiz (sav) zamanından günümüze kadar bütün ümmet her gün fert olarak yahut toplu cemaat halinde tekrarladığı bir ibadettir. 5 vakit namaza işaret eden pek çok ayet vardır. Bunlardan bazıları şöyledir:Haydi siz, akşama ulaştığınızda (akşam ve yatsı vaktinde) sabaha kavuştuğunuzda, gündüzün sonunda ve öğle vaktine eriştiğinizde Allah'ı tesbih edin (namaz kılın), ki göklerde ve yerde hamd O'na mahsustur. 1 Bu âyette akşam, yatsı, sabah, gündüzün sonu yani ikindi ve öğle vaktine işaret edilmiştir.Onların dediklerine sabret; güneşin doğmasından ve batmasından önce (sabah ve ikindi) Rabbini hamd ile tesbih et; gece saatlerinde (akşam ve yatsıda) ve gündüzleri de (öğle vaktinde) tesbih et ki Rabbinin rızasına eresin.2 Gündüzün iki ucunda ve gecenin gündüze yakın zamanlarında namaz kıl. Doğrusu iyilikler kötülükleri giderir. Bu, öğüt kabul edenlere bir öğüttür.3 Müfessirlere göre bu âyet beş vakit namazı içermektedir. Şöyle ki: Gündüzün iki tarafında sabah, öğle ve ikindi namazı; gecenin yakın saatlerinde de akşam ve yatsı namazları bulunmaktadır. Bu da beş vakit demektir.4 Gündüzün iki ucundan kasıt öğle ve ikindidir. "Gündüze yakın zamanlarında" ayette "zülefen" olarak cemi sıgasıyla geçer. Arapçada cem ise üçden başlar. Bu yönüyle bu kelime akşam, yatsı ve sabah namazına işaret eder.5 vakit namazın farz olduğu konusunda sayılamayacak kadar hadisler vardır. Bunlardan bazıları ise şöyledir:Allah Resûlü (sav) şöyle buyurdu:"Allah, kullarına beş vakit namazı farz kılmıştır. Küçümsemeden her kim bu namazları tam kılarsa, Allah ona kıyamet gününde cennete koyacağına dair kesin söz vermiş olur. Kim de onları hafife olarak eksik bir şekilde yapıp gelirse, Allah katında ona verilmiş bir söz olmaz. Dilerse ona azap eder, dilerse bağışlar." 5 Enes (r.a.)'dan rivayet edildiğine göre bir adam Allah Resûlü (s.a.a.)'e sordu: "Allah kullarına kaç vakit namaz farz kıldı?" "Allah, kullarına beş vakit namazı farz kıldı" buyurdu. Bunun üzerine adam bunlardan ne bir fazla ve ne de bir eksik yapmayacağına dair yemin etti. Allah Resûlü (s.a.a.) şöyle buyurdu: "Bu adam, bu sözünde doğru ise (ve dediğini de yaparsa) mutlaka cennete girer." 6 Ebû Hüreyre'nin (r.a.) işittiğine göre, Resûlullah (sav) bir defasında şöyle demiştir:Birinizin kapısının önünden bir nehir geçse ve onda her gün beş defa yıkansa, bu o kimsenin kirinden bir şey bırakır mı, ne dersiniz?” Sahâbîler, “Onun kirinden hiçbir şey bırakmaz.” demişler, bunun üzerine Resûlullah, “İşte beş vakit namaz da böyledir! Allah onlarla günahları yok eder. 7 Görüldüğü gibi hadis-i şeriflerde ve Peygamberimizin (sav) uygulamalarında farz olan namazlar 5 vakit olarak geçmektedir. Bu konuda ümmetin ittifakı vardır.Beş Vakit Namaz ile Kazanılan Sonsuz Hayat/4. SözNamazdan Usanmak ve Tekrar Motive Olmak/21. SözKur'ân ve Sünnette Namazın ÖnemiNamazın Beş Vakte TahsisiRum, 30/17.Taha, 20/130.Hûd, 11/114Beydâvî, Envâru t-tenzîl, I, 581Ebû Dâvud, No. 1420; Nesâî, Salât 6, I, 230Ahmed, II,I, 267; Nesâî, Salât 4/2, I, 228.Buhârî, Mevâkîtü's-salât, 6