Soru

Risale-i Nurda Geçen Belki Kelimesi

Risâle-i Nûr'da çeşitli cümleler içinde geçen "Belki" ifadesinin tek bir anlamı mı var? Yoksa birden çok mu? İhtimal anlamında belki mi, yoksa kesinlik mi? Ya da nedir acaba? 

Tarih: 27.09.2021 23:11:55
Okunma: 1052

Cevap

Köken olarak ‘Belki’ kelimesi; Arapça bel’ edatı ile Farsça ‘ki’ ekinden meydana gelmiş bir kelimedir. Risale-i Nur’da da ‘’Hatta, bile, olsa olsa, ancak ve muhtemelen’’ gibi farklı manaları karşılamak üzere kullanılmaktadır. Bu kelimenin Risale-i Nur’daki kullanımlarına birkaç örnek verecek olursak;

Belki kelimesinin ‘Hatta, bile’ manalarında kullanılışı: Risale-i Nur’da bu manada kullanımı oldukça yaygındır.

Örnekler;

''Ve Risâle-i Nûr, mahbûsları bir ayda, belki bir günde, bir seneden ziyâde terbiye etmesi…''[1]

''Madem vücûdda en mühim hakîkat, hayat ve rahmettir; yağmur, hayata menşe’ ve medâr-ı rahmet, belki ayn-ı rahmettir.''[2]

''Güneş, ulviyetiyle beraber, bütün şeffaf ve parlak şeylere nihâyet derecede yakın, belki onların zâtlarından onlara daha yakın olduğu…''[3]

''Ve meşrû‘, helâl, az malı terkedip, gayr-i meşrû‘, külfetsiz bir malı arar. Ve o yolda izzetini, belki haysiyetini fedâ eder…''[4]

Belki kelimesinin ‘Olsa olsa, ancak’ manalarında kullanılışı: Risale-i Nur’da en çok bu manada kullanılmaktadır.

Örnekler;

''İsm-i A‘zam herkes için bir olmazbelki ayrı ayrı oluyor.''[5]

''Bu küre-i arz misafirhânesinin insanların mülkü olmadığınıbelki amele hükmünde olduklarını beyân eder.''[6]

''İnsandaki aşk-ı bekā, kendi bekāsı için değil, belki Bâkî-i Zülkemâl’in bekāsı için verilmiştir…''[7]

''Yakînen bilirsin; o adam kendi nâmıyla, kendi kuvvetiyle hareket etmiyor. Belki, o bir askerdir. Devlet nâmına hareket eder.''[8]

Belki kelimesinin ‘Olabilir, olabilir ki, bir ihtimâle göre, muhtemelen’ manalarında kullanılışı; Risale-i Nur’da bu manası ile kullanımı oldukça nadirdir.

Örneğin;

''Hem bizim efendimiz kerîmdir. Belki merhamet eder. Ettiğin kusuru affeder. Seni de tayyâreye bindirirler…''[9]

Netice itibariyle; Risale-i Nur Külliyatında ‘belki’ kelimesi, belirsizlik ve ihtimal manalarından daha çok ‘kesinlik, gerçeklik, netlik, mana güçlendirmesi ve katiyet’ anlamlarında kullanılmaktadır.  

 

[1] Şualar, 374

[2] Lemalar, 112

[3] Sözler, 37

[4] Lemalar, 152

[5] Lemalar, 399

[6] Mesnevi-i Nuriye, 108

[7] Siracun Nur, 92

[8] Sözler, 2

[9] Sözler, 8


Yorum Yap

Yorumlar