Edebiyatta şathiye tarzında yazılan şiirler var. Bu şiirlerin çok ilginç örnekleri var. Bu tarzda şiirleri okumak caiz midir? Bunları yazanlar islamiyetten çıkar mı?

“Şathiye; sûfînin sekr, vecd, cezbe, galebe, inbisat, istiğrak, cem‘, fenâ ve tevhîd-i zâtî gibi kendini kontrol edemediği tasavvufî haller içinde söylediği sözlerdir. Bu tip şiirler yorumlanarak anlaşılabilir.

Mutasavvıflar, genelde hakikat ehlinin hataları olarak gördükleri şathiyelerin mâzur görülmesi gerektiğini düşünmekle beraber hikâye edilmemesini, yayılmamasını ve örnek gösterilmemesini tavsiye etmişlerdir.

Muhyiddin-i Arabî Şathiyeleri hakikat ehlinin hataları (zellât) olarak görür. Şatah söyleyen kendinden gafil olduğu bir hal içinde sözler sarfederse bu sözleri zelle kabilinden sayılarak mâzur görülür.

İsmail Hakkı Bursevî’ye göre Hâfız-ı Şîrâzî, Sa‘dî-yi Şîrâzî, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Molla Câmî gibi âriflerin mecazi sözlerini hakiki mânada söylenmiş gibi yanlış anlayıp değerlendirenlerin hatalı davranışları kadar ârif kişilerin zâhir erbabını fitneye düşürecek sözler söylemesi de doğru değildir. Ârifler muhatabın yanlış anlayacağı sözlerden kaçınmalıdır.”

Netice itibariyle dini emirlerlerle ve dinin inanç esaslarıyla alay eden şathiyeler küfür sayılmıştır. Fakat dinin inanç esaslarıyla alay etmeyen, zahiri itibariyle yanlış anlaşılabilecek, yorumlandığında dine ters düşmeyen şathiyeler küfür sayılmamış, ama bu tür tasavvufi şathiyelerin hikaye edilmemesini ve örnek gösterilmemesini tavsiye edilmiştir.