Sakal da bıyık da birer sünnettirler. Peygamber Efendimiz (sav) ikisini de tamamıyla kesmemiştir. Sakalı kesen bir sünneti terk etmiş olduğu gibi, bıyığı kökünden kesen de sünneti terk etmiş olur.
Kur’ân-ı Kerîm’de bıyıkla ilgili doğrudan bir hüküm bulunmasa da, hadis-i şeriflerde temizlik, kişisel bakım, giyim kuşam ve görgü adabına dair bölümlerde sakal ve bıyık konularına değinen pek çok rivayet yer almaktadır. Bu rivayetlerin incelenmesinden anlaşılacağı üzere, bıyığa dair ölçüler tüm peygamberlerin teşvik ettiği, insan fıtratına uygun ve sağduyulu kimselerin tabii olarak benimsediği davranışlardır. Bu tavsiyelerin temelinde, beden temizliğini korumak, kişisel bakıma özen göstermek ve toplum içinde tertipli, saygı uyandıran bir görünüm sergilemek vardır. Bıyığın aşırı uzatılmaması, ağız kenarını kapatmaması ve temiz tutulması, hem sağlık açısından hem de sosyal nezaket bakımından önemlidir. Sevgili Peygamberimiz de (sav) bıyığını kısaltır ve Müslümanların da böyle yapmasını tavsiye ederdi. Bir hadis ise şöyledir:
Fıtrat beştir. Veya beş şey fıtrattandır. Sünnet olmak, etek tıraşı yapmak, koltuk altını yolmak, tırnakları kesmek, bıyığı kısaltmaktır.[1]
Hatta Sevgili Peygamberimizin (sav) ashaptan birinin uzamış bıyığını bizzat kendisinin kesip kısalttığı nakledilmiştir.[2]
Müslümanların dış görünüşleri de dahil olmak üzere bütün yönleriyle kendilerine has bir insan tipi ve bir toplum meydana getirmelerini isteyen Sevgili Peygamberimizin (sav) Müslümanlara bıyıklarını keserek Mecûsî ve müşriklere benzememelerini şöyle emretmektedir:
"Müşriklere muhalefet edin sakallarınızı serbest-tastamam bırakın/uzatın, bıyıklarınızı kısaltın.”[3]
Ayrıca bıyığını kısaltıp düzeltmeyenin İslâm toplumundan uzaklaşmış sayılacağını ifade ettiği rivayet edilmiştir:
“Bıyığından almayan/kesmeyen bizden değildir.” [4]
Hanefî fıkıh kitapları bir ihtilâftan söz etmeksizin bıyığı kısaltmanın sünnet olduğunu söylemekte ve uzunluğu için de kaşı ölçü olarak vermektedir. İmam Mâlik bıyığın kısaltılmasına taraftar olup tamamen kesilmesini bir nevi işkence (müsle) olarak değerlendirmekte ve böyle yapanların te’dip edilmesi gerektiğini belirtmektedir. Şâfiî âlimlerinden Nevevî de bıyıkların tıraş edilmeyip kısaltılmasının uygun olacağını ifade eder.
Sakal ile ilgili bakınız;
https://risale.online/soru-cevap/sakali-kesmek-haram-mi
https://risale.online/soru-cevap/sakal-birakmak-hakkinda
[1] Buhârî, (6297); Müslim, (257)
[2] Ebû Dâvûd, “Ṭahâret”, 75
[3] Buhârî, “Libâs”, 64; Müslim, “Ṭahâret”, 54, 55
[4] Tirmizî, “Edeb”, 16; Nesâî, “Ṭahâret”, 13, “Zînet”, 2
