Cenab-ı Hakk neden incire ve zeytine yemin etmiştir? Başka varlıklar üzerine de yeminler var Kur'ân'da. Bunun hikmetini izah eder misiniz?
Rabbimiz yüce kitabımızda: "Yemîn olsun tîn’e (incire) ve zeytine!"[1] buyurmuş ve devamında ise insanın kıymeti vurgulanmıştır. İman edip sâlih amel işleyenler övülmüş, hesap ve cezayı yalan sayanlar kınanmış, hüküm verenlerin en üstününün Allah olduğu bildirilmiştir. Dini yalanlayanlarda ikaz edilmiştir.
Üstâd Bedîüzzaman Hazretleri konu hakkında şunları ifade eder;
"Nimetler içinde tîn ve zeytinin tahsisinin sebebi; o iki meyvenin çok mübarek ve nâfi' (faydalı) olması ve hilkatlerinde (yaratılışlarında) de, medar-ı dikkat ve nimet (dikkate ve nimete sebep) çok şeyler bulunmasıdır. Çünki hayat-ı içtimaiye (toplum hayatı) ve ticariye ve tenviriye ve gıda-yı insaniye için zeytin en büyük bir esas teşkil ettiği gibi; incirin hilkati (yaratılışı), zerre gibi bir çekirdekte koca incir ağacının cihazatını saklayıp dercetmek (yerleştirmek) gibi, bir hârika mu'cize-i kudreti (kudret mucizesini) gösterdiği gibi; taamında (yemesinde), menfaatinde ve ekser meyvelere muhalif olarak devamında ve daha sair menafi'indeki (diğer menfaatleindeki) nimet-i İlahiyeyi (İlahi nimeti) kasem (yemin) ile hatıra getiriyor.[2]
Özetle Üstâd Bedîüzzaman Hazretlerine göre Allah'ın incir ve zeytine yemin etmesinin bir hikmeti şudur ki: Bu iki meyveye yemin ile Rabbimiz bu nimetlerin faydalarına ve yaratılışlarına dikkat çekerek kendi ihsan ve ikramını dolayısıyla rahmet ve merhametini nazara vermektedir. Mesela zeytin ağaçları hayli uzun ömürlü ve bereketli olmakla ticari hayata fayda sağladığı gibi zeytin özellikle zeytin yağının insan vücudu açısından en sağlıklı yağ grubundan olduğu ve muhakkak tüketilmesi gerektiği uzmanlar açısında sıklıkla ifade edilmektedir. Öte yandan âdeta bir mucize gibi koca bir incir ağacını incirin içindeki küçücük çekirdek ile yaratmakta âdeta o küçük çekirdeğin içine koca bir ağacın ruh programını yerleştirmektedir. Ayrıca incirin de bağırsak sağlığı ve bağışıklığı kuvvetlendirmek, kan basıncını düzenleyici olması gibi birçok faydası uzmanlar tarafından sıklıkla dile getirilmektedir.
Öte yandan Kur'ân-ı Kerim'de başka meyveler ile ilgili de âyetler bulunmaktadır.
"Gökten bir su indiren de O’dur. İşte onunla (yerden) her çeşit bitkiyi çıkardık; ondan da bir yeşillik çıkardık ki, kendisinden üst üste dizilmiş dâneler çıkarırız. Ve hurma ağacından, onun tomurcuğundan da sarkan salkımlar ve üzüm bağları, birbirine benzeyen ve benzemeyen zeytin ve nar (ağaçları çıkardık). Meyve verdiği zaman meyvesine ve olgunlaşmasına bakın! Şübhesiz ki bunda, îmân edecek bir kavim için elbette deliller vardır."[3]
"Çardaklı ve çardaksız bağları, hurma ağaçlarını, meyvesi muhtelif ekinleri, birbirine benzeyen ve benzemeyen zeytinleri ve narları meydana getiren O’dur. (Herbiri) meyve verdiği zaman meyvesinden yiyin ve hasad edildiği gün hakkını (öşrünü) verin; ve (O’nun rızâsı dışında harcayarak) isrâf etmeyin! Çünki O, isrâf edenleri sevmez."[4]
Netice olarak Rabbimiz bazı meyveler üzere yaptığı yeminler ile beşeriyetin dikkatini çekerek onların ne kadar faydalı olduğunu ve yaratılışlarındaki mucizeleri bildirmektedir. Bunun neticesinde ise rahmet ve merhametini göstererek kendini tanıtmaktadır.
Kur'ân-ı Kerim'de bulunan yeminlerin hikmetleri hakkında bakınız:
https://risale.online/soru-cevap/kuranda-yemin