Devletin sosyal konut projesi kapsamında TOKİ'nin 250 bin konutlarından almak caiz midir?

TOKİ’den Ev Almak Caiz mi?

“Vehbe Zuhayli dört mezhebe dair kitabında bey’ül mechul (mal veya fiyatı belli olmayan alış-veriş) bölümünde şunu söyler: Hanefi Mezhebine göre, satılan mal veya alınacak fiyat, cehalet-i fahişe kapsamında ise yani iki tarafın tartışmalarını netice veriyorsa o alış-veriş fasittir. Çünkü bu alış-veriş malı teslim etmeye ve bedelini almaya engel olur. Alış-veriş ile istenilen maksat gerçekleşmemiş olur.

Eğer bu cehalet, cehalet-i yesire yani iki tarafın tartışmalarına sebep olmayacak derecede ise o alış-verişi bozmaz. Zira malın teslim edilmesine ve bedelin de teslim alınmasına engel olmadığından alış-veriş ile kastedilen netice gerçekleşir.”[1]

Abdurrahmân el-Cezîrî de dört mezhebe dair kitabında[2] bu meseleyi aynen anlatmıştır.

Bu meselede ihtilafın olmadığı ve bütün ulemanın bunu ittifakla kabul ettiği bazı kaynaklarda bulunmaktadır.[3]

Bu alış-verişin gayet güzel bir şekilde mezheplere göre izahı İslamweb.net’te yapılıyor.

Bu hükme göre baktığımızda enflasyona, beyaz eşyaya, memur maaşına ve TEFE TÜFE’ye göre endeksli alış-verişlerde bir beis görülmüyor. Zira herhangi bir tarafın aldanması veya zarara girmesi söz konusu değildir. Belki bu şekilde her iki tarafın da hakları muhafaza ediliyor. Eğer enflasyon oranı %80 veya %100 artmış olsa bile yine de alıcı aldatılmamıştır. Çünkü alıcının da malının değeri o nisbette artmış olur. Şu anda devletimizin TOKİ aracılığıyla sattığı konutlar da buna göre gerçekleştiğinden bir sıkıntı görülmüyor.

Bir husus daha vardır ki; İbni Abidin Reddü’l-Muhtar’ın önsözünde buyuruyor ki “Avamın mezhebi olmaz. Onun mezhebi, müftüsünün mezhebidir.” Buna göre avam-ı halkın, itimad edilen Halil Günenç Hoca Efendi gibi âlimlerin fetvasına göre hareket edip güvenmeleri caizdir ve onları mesuliyetten kurtarır.

(Muhammed Zakir Çetin)