"İkinci Muhâl: Her şey, Vâhid-i Ehad olan Kadîr-i Zülcelâl’e verilmezse, belki esbâba isnâd edilse lâzım gelir ki: Âlemin pek çok anâsır ve esbâbının, herbir zîhayatın vücûdunda müdâhalesi bulunsun..."

23. Lema Tabiat Risalesi'ndeki 1.Yolun  2. Muhalinin tamamını cümle cümle izah eder misinzi? 

"... Birinci Nokta: Hazret-i Gavs’ın kasîdesinin başında bu beş satırdan evvel, pek acîb ve pek garib ve çok belîğ ve nâzdârâne ve tahdîs-i ni‘met sûretinde bir da‘vâ-yı iftihârkârâneyi ifade eden iki sahîfelik kasîdesindeki hârika da‘vâsına delil olarak bir kerâmet-i bâhireyi ve âdetâ mu‘cizeye yakın bir hârikayı göstermek lâzım geliyor..."

Sekizinci Lema’da geçen şu cümleleri devamıyla birlikte izah eder misiniz?

"Küfür, mevcudata karşı bir tahkirdir; terk-i ibadet dahi, kâinatın kemâlâtını bir inkârdır.Hem hikmet-i İlâhiyeye karşı bir tecavüz olduğundan, dehşetli tehdide, şiddetli cezaya müstehak olur."

23. lema Tabiat Risalesinde geçen bu cümleyi izah eder misiniz? 

“Acaba bir saatçi, saatin çarklarını yapsın; sonra saati çarklarla tertîb edip tanzîm etsin, daha mı kolaydır? Yoksa hârika bir makineyi, o çarkların içinde yapsın; sonra saatin yapılmasını o makinenin câmid ellerine versin, tâ saati yapsınlar, daha mı kolaydır?

23. lema Tabiat Risalesi'nde geçen bu misali izah eder misiniz?