Soru

Kudret ve Hikmet

Mesnevî-i Nûriye Mecmuasında geçen, "Kudretin levazımı ile hikmetin levazımı bir değildir. Birisine ait levazımatı ötekisinden taleb etmek hatadır." cümlesinde
kudretin levazımına ve hikmetin levazımına tatmin edici misaller verebilir misiniz ve cümleyi biraz açarmısınız.?

Tarih: 31.01.2009 00:00:00
Okunma: 3820

Cevap

Cenâb-ı Allah’ın bütün sıfatlarının ayrı ayrı lâzımları vardır. Yâni o sıfatın gereği olan haller, işler vardır. Meselâ ilmin lâzımı bilmek, iradenin lazımı tercih etmek, kelâmın lazımı konuşmaktır. İşte bunlar gibi kudret ve hikmet sıfatlarının da kendilerine göre lazımları vardır. Kudretin lazımı hiçbir engel tanımadan ve gecikmeksizin yaratmak iken, hikmetin ve Hakîm isminin lâzımı mertebelere ayırmak ve faideleri gözetmektir. Hikmet ve kudretin lazımlarının farklarına işaret eden 2. Şua’nın sonundaki bir nükte şöyledir:

“Evet dünya dâr-ül hikmet ve âhiret dâr-ül kudret olduğundan; dünyada Hakîm, Mürettib, Müdebbir, Mürebbi gibi çok isimlerin iktizasıyla, dünyada icad-ı eşya bir derece tedricî ve zaman ile olması; hikmet-i Rabbaniyenin muktezası olmuş. Âhirette ise, hikmetten ziyade kudret ve rahmetin tezahürleri için maddeye ve müddete ve zamana ve beklemeye ihtiyaç bırakmadan birden eşya inşa ediliyor. Burada bir günde ve bir senede yapılan işler, âhirette bir anda, bir lemhada inşasına işareten Kur'an-ı Mu'ciz-ül Beyan 'Kıyâmetin kopması ise, ancak bir göz açıp kapama gibi veya daha yakındır.'  ferman eder.”

Meselâ biz Allah’ın kudretinden bekleriz ki, bir an önce İslam ülkelerini bulundukları zor durumdan çıkararak dünyanın en gelişmiş ülkeleri hâline getirsin. Ama burası hikmet dünyası olduğundan bu isteğimiz birden olmaz; yavaş yavaş ve dünyada cari âdetullah kanunlarına uygun bir şekilde olur.

Yine, yeni doğmuş bir evladımızı kudret bir anda 18 yaşında bir delikanlı haline getirebilir. Fakat hikmet ister ki, hayat kanunlarını yavaş yavaş öğrenerek büyüsün. Hem her yaşta o çocuk üzerinde sergilediği güzellikleri ayrı ayrı temaşa ettirsin.

Meselâ cennette kudret hikmetten daha galib olduğundan bir meyvenin koparılmasından sonra yenisinin çıkması için bir sene beklemek gerekmeyecek ve kudret tarafından bir anda yenisi yaratılacaktır.


Etiketler

Alâkalı Sorular

Yorum Yap

Yorumlar