Melaike'nin varlığını isbat eden 29. Söz'deki hikmet ve hakikat ile kasd olunan nedir? Bunların, meleklerin varlığını gerektirmesi ne demektir?

Hikmet, faydalı ve manalı olmak; hakikat ise, gerçeklik demektir.

Burada kasdolunan kainatta görünen ve her tarafı kuşatmış olan hikmetli oluş ile yine kâinat çapında görünen hakikatlerdir.

Kainatta Allah'ın Hakim isminin tecellisi olarak görünen hikmet, her bir şeyin pek çok fayda,  netice ve meyveler vermesi şeklinde kendini gösterir. Mesela, bir tek karaciğerin onlarca ayrı faydası tesbit edilmiştir.

İşte bu hikmetin gereği ve hayatın en kıymetli ilahi sanat olması cihetiyle, kainatta var olan bütün malzemelerden hayat yaratılmıştır. Mesela topraktan, sudan, havadan hayat yaratılarak onlardan hayat meyvesi elde edilmiştir. Öyleyse aynı hikmetin, varlıkları daha latif (ince) olmak yönünden hayata yakın olan,  esir gibi, nur gibi, karanlık gibi malzemelerden de hayat meyvesini elde etmesi zaruridir. Hikmetin bir gereğidir.

Hakikate gelince; kainatın hakikatine yani mevcut haline baktığımızda hayata en büyük önemin verildiğini, yer yüzünün her tarafının hayatın her çeşidiyle dolup taştığını görürüz. Öyleyse bu gerçeklik (hakikat) gerektirir ki, hayat dünya ile sınırlı olamaz, yedi kat gökler de hayatla dolup taşmaktadır. İşte oraları dolduran ve o sema tabakalarına uygun yaratılışta olan melaikelerdir. Kainatın hakikati de meleklerin varlığını gerektirir.

Hikmet ve hakikatin gereği olan melaike ve ruhani canlıların varlığı, başta İslam, bütün semavi dinlerce, hatta pek çok batıl dinlerce dahi doğrulanmaktadır.

Ayırıca başta bütün Peygamberler ve evliyalar gibi asla aldatmayacak derecedeki seçkin insanlar meleklerle görüştüklerini haber vermektedirler.

Netice olarak; melaike ve ruhani canlıların varlığına, hem bütün kainat, üzerinde tecelli eden hikmet ve hakikatle şehadet etmekte, hem semavi kitaplarca doğrulanmakta, hem de bazı yüksek insanlar tarafından da melaikeler görülmektedirler.