Haramların kendi aralarında dereceleri var mı?

Günahların arasında derece farkları vardır. Bunlardan bir kısmına kebair, yani büyük günahlar denir. Kur’an bir kısım günahların büyük diğerlerinin küçük günahlar olduğuna şöyle işaret eder:

"Eğer yasaklandığınız büyük günahlardan kaçınırsanız sizin küçük günahlarınızı örter ve sizi şerefli bir yere sokarız" ( Nisa, 31)

Büyük günahların sayısı hakkında âlimler yetmişten yedi yüze kadar farklı rakamlar söylemişlerdir. Büyük günahların en büyüklerine ekberü’l kebair denir. En büyük günahlar hakkında çeşitli hadisler vardır. Birisinde şöyle sıralanır:

“Size büyük günahların en büyüğünü söyleyeyim mi? Allah’a şirk koşmak, anne babaya karşı gelmek, yalan yere şahitlik etmek ve yalan söylemek.” (Buhari, Şehadet 5/261)

Diğer bir hadis ise şöyle sıralamıştır:

"Helak edici yedi büyük günahtan sakının. Orada bulunan sahabeler: "Bu günahlar hangileridir?" diye sorunca Rasulullah (s.a.s) şöyle cevap verdi:
Allah'a şirk koşmak, sihir, Alah'ın haram kıldığı bir nefsi haksız yere öldürmek, faizi yemek, yetim malı yemek, savaş meydanından kaçmak, namuslu ve yapılanlardan habersiz mü'min kadınlara zina iftirasında bulunmaktır. (Buhari, Müslim)

Bazı durumlarda ise bazı günahların öyle zararlı etkileri olur ki, en büyük günahları geçebilir. Mesela, “Gıybet (dedikodu) cinayetten daha büyüktür” (Kenzul Ummal) mealindeki hadis-i şerif, gıybetin her çeşidi olmasa da bazen cinayetten büyük zarar verebileceğine işaret eder. (Bkz. 24. Söz, 3. Dal)

Bediüzzaman Hazretleri, büyük günahlar hakkında şu izahları yapmıştır:
“Kebâir çoktur; fakat ekberü'l-kebâir (büyüklerin en büyüğü) ve mûbikat-ı seb'a (yedi helak edici günah) tâbir edilen günahlar yedidir: Katl, zina, şarap, ukuk-u vâlideyn (yani kat-ı sıla-i rahim), kumar, yalancı şehadetlik, dine zarar verecek bid'alara taraftar olmaktır.” (Barla Lahikası)