Günahların arasında derece farkları vardır. Bunlardan bir kısmına kebâir, yani büyük günahlar denir. Kur’ân bir kısım günahların büyük, diğerlerinin küçük günahlar olduğuna şöyle işaret eder:
Eğer yasaklandığınız büyük günahlardan kaçınırsanız sizin küçük günahlarınızı örter ve sizi şerefli bir yere sokarız1
Büyük günahların sayısı hakkında âlimler farklı rakamlar zikretmişlerdir. Büyük günahların en büyüklerine ekberü’l kebâir denir. En büyük günahlar hakkında çeşitli hadisler vardır. Birisinde şöyle sıralanır:
Size büyük günahların en büyüğünü söyleyeyim mi? Allah’a şirk koşmak, anne babaya karşı gelmek, yalan yere şahitlik etmek ve yalan söylemek.2
Diğer bir hadis ise şöyle sıralamıştır:
Helak edici yedi büyük günahtan sakının. Orada bulunan sahabeler: "Bu günahlar hangileridir?" diye sorunca Rasulullah (sav) şöyle cevap verdi:
Allah'a şirk koşmak, sihir, Allah'ın haram kıldığı bir nefsi haksız yere öldürmek, faizi yemek, yetim malı yemek, savaş meydanından kaçmak, namuslu ve yapılanlardan habersiz Mü'min kadınlara zina iftirasında bulunmaktır.3
Bedîüzzamân Hazretleri, büyük günahlar hakkında şu izahları yapmıştır:
Kebâir çoktur; fakat ekberü'l-kebâir ve mûbikat-ı seb'a tâbir edilen günahlar yedidir: Katl, zina, şarap, ukuk-u vâlideyn (yani kat-ı sıla-i rahim), kumar, yalancı şehadetlik, dine zarar verecek bid'alara taraftar olmaktır.4
Sonuç olarak; günahların büyüklük-küçüklük bakımından dereceleri vardır. Büyük günahlardan sakınmak, küçük günahların affına vesile olur. Kur’ân ve hadislerde özellikle "ekberü’l-kebâir" olarak nitelenen bazı günahlar vurgulanmış, âlimler de bunları açıklamıştır. Mü'minin görevi, bu ağır günahlardan şiddetle kaçınmak ve sürekli tövbe ile Allah’a yönelmektir. Böylece hem dünyada hem ahirette selamet bulur.
Nisa / 31.
Buhari, Şehadet 5/261.
Hafız İmam Zehebi, "Büyük Günahlar", Hak Yayınları, İstanbul, 2017, ss. 45-46.
Bediüzzaman Said Nursi, Barla Lahikası, Hayrat Neşriyat, Isparta 2013, s. 342.
