1-Günlük hayatımızdaki en önemli sünnetler nelerdir?

2-11. Lemanın 3. nüktesinde geçen ''Ne vakit Sünnete yapışsam; yol aydınlaşıyor, selâmetli yol görünüyor, yük hafifleşiyor, tazyikat kalkıyor gibi bir halet hissediyordum.'' cümlesindeki sünnet derken hangi sünnetler kastedilmiştir?

Günlük hayatımızdaki en önemli sünnetler deyince, halk arasında,  genellikle nafile ya da adet nevinden olan sünnetler anlaşılmaktadır. Hâlbuki Peygamberimiz (sav)’in sünnetleri; başta farzları, vâcipleri, nafileleri ve günlük âdetleriyle bir bütündür ve hepsini kapsamaktadır.

Sünnet deyince sadece nafile ibadetleri ve günlük âdetleri anlamak doğru değildir. Çünkü o takdirde, sünnete uymanın önemine dair konuşmalar veya yazılarla karşılaşıldığında, sadece nafileler ve âdetlerde sünnete uymak hatıra gelmektedir. Hâlbuki sünnetin en önemlileri farzlardır ve haramlardan sakınmaktır. Üstad Bediüzzaman da Sünnet-i Seniye Risalesi’nde bu sıralamaya şu cümlesiyle işaret etmiştir:

“Sünnet-i Seniyenin herbir nev'ine tamamen bilfiil (fiilen) ittiba etmek (uymak), ehass-ı havassa (en seçkinlere) dahi ancak müyesser (nasib) olur. Ona bilfiil olmasa da, binniyet (niyetle), bilkasd (kasden) tarafdarane ve iltizamkârane (sahiplenerek) talib olmak (istemek), herkesin elinden gelir. Farz ve vâcib kısımlara zâten ittibaa (uymaya) mecburiyet var. Ve ubudiyetteki (ibadetlerdeki) müstehab olan Sünnet-i Seniyenin terkinde günah olmasa dahi, büyük sevabın zayiatı (kaybı) var. Tağyirinde (değiştirmekte) ise, büyük hata vardır. Âdât (adetler) ve muamelâttaki (günlük işlerdeki) Sünnet-i Seniye ise, ittiba ettikçe (uydukça), o âdât, ibadet olur. Etmese itab (azarlama) yok. Fakat Habibullah'ın (Allah’ın en sevgili kulu olan Peygamberimizin) âdâb-ı hayatiyesinin (hayata dair edeblerinin) nurundan istifadesi azalır.” (11. Lem’a)

Bu noktadan bakarak günlük sünnetlerin en önemlilerinden bir kısmını şöyle sıralayabiliriz:

1- Beş vakit namazı tadili-i erkân ile ve cemaatle kılmak.

2- Her türlü günahlardan sakınmak.

3- Peygamber (sav)’in güzel ahlakını yaşamaya çalışmak.

4- İslam’a hizmet etmek.

5- İyiliği emredip kötülükten sakındırmak.

6- Haram lokmadan sakınmak. Helal kazanç için çalışmak.

7- Teheccüd namazı, kuşluk namazı, evvabin namazı gibi nafile namazları kılmak.

8- Her hayırlı işe besmele ile başlamak.

9- Sürekli abdestli olmak.

10- Karşılaştığı kimselere selam vermek.

11- Resûl-ü Ekrem (asm)’ın yatarken, kalkarken ve günlük her işin başında yaptığı duaları öğrenerek okumak.

12- Yemek içmek, yatmak, insanlarla görüşmek, alış veriş gibi günlük muamelelerde âdâb tabir edilen sünnetleri uygulamak.

İkinci sualinizin cevabı ise aynı yerdeki şu cümlede saklı: "Sünnet-i Seniyenin o vaziyete temas eden mes'elelerine ittiba ettikçe, benim bütün ağırlıklarımı alıyor gibi bir hıffet buluyordum."

Yani Üstad Bediüzzaman'ın o zamanki ruh halinde tereddüdde kaldığı meselelerde, o meseleyle alakalı muhakkak bir sünnet bulunduğunu ve o sünnetleri yaşamakla o tereddüdlerden kurtulduğunu anlatıyor. Fakat hangi meseleler olduğunu açıkça söylemiyor. Bunlar muhtemelen hayatın bazı karmaşık meslelerine dair ince problemlerdir ki, bir anda çözümü zordur. Sünnetin hangi meselelerinin o probleme ışık tutacağı bir anda belli olmaz. Ancak çok ciddî bir hadis bilgisiyle ve inceden inceye araştırma gerektirebilir. Üstad sünnette olan çareleri buldukça rahatladığını ve meselenin aydınlandığını bahsediyor.