RİSALE-İ NUR

26.01.2009

9612

Dört Şerli İnkılap

Şualarda bir bölüm var: "Bu sûre, beş cümlesinden dört cümlesi ile bu asrımızın dört büyük şerli inkılâblarına ve fırtınalarına mana-yı işarî ile bakar." ve "belki binyüz altmışbir (1161) ve sekizyüzon (810) ederek, o zamanlarda ehemmiyetli maddî manevî şerlere işâret eder." Bu sözde bahsedilen bu asrımızın dört büyük şerli inkılabı nelere işaret ediyor? Miladi 1161 ve miladi 810 yıllarında yaşanan Üstadın işaret ettiği bir şer var mıdır?

* *

**** ****

03.03.2009 tarihinde sordu.

Cevap

Hicri takvim ile Rumî takvimlerin miladiye çevrilmeleri bazı hesaplamaların sonucu elde edilebildiğinden herkes için kolay bir iş değildir. O yüzden çevirmede kolaylık sağlayan pratik bir yoldan bahsetmek istiyoruz.  Yalnız bu hesapta hicri tarihin hangi miladi asırda olduğunun bilinmesi gerekir. Mesela, 1900’lere ya da 2000’lere ait olduğunu önceden bilmemiz gerekir. Rumi takvim ise, 1840’da başlayan bir uygulama olduğu için 1800, 1900, 2000’lere baktığı bilinmesi yeterlidir.
Rumi Takvimin Hesaplanması
Rumi takvim, miladi takvim gibi güneş yılı hesabına dayandığı için aralarındaki fark 584 olarak sabittir. Fakat bunu kafadan toplamak o kadar kolay değildir. Hesap makinesi gerekebilir. Bunun yerine daha kolay olan şu yol takip edilebilir: Elimizdeki Rumi tarihin son iki rakamından 16 çıkarırsak, miladi tarihin son iki rakamını bulmuş oluruz.
Meselâ, Üstad Bediüzzaman Rumî 1293 doğumludur.  Son iki rakamından 16 çıkaralım:  93-16=77 Üstadın 1800’lerde doğduğu malumdur. Demek Üstad 1877’lidir.
Mesela, 1338 senesinde Ankara’ya gittim diyor. 38-16=22 Demek ki Üstad 1922’de Ankara’ya gitmiş. Tarihen de böyle olduğundan anlıyoruz ki Üstad Rumî takvimle söylemiş.
Mesela, Mart ayında Rumî 1425 senesine gireceğiz. 25-16=09 demek ki 2009 yılındayız.
Mesela büyük dedelerimizin doğum tarihleri Rumi ile yazılmış olabilir. Son iki rakamında 16 çıkarırsak miladi karşılığını buluruz. Diyelim ki 1327’li olsun. 27-16=11 demek 1911’li imiş.
Eğer miladiyi Rumiye çevirmek istiyorsak işlemin tersini yaparız. Yani miladinin son iki rakamına 16 ekleriz, Ruminin son iki rakamı çıkar. Mesela 1972’de doğan birisi 72+16=88 demek Rumi 1388’lidir.
Hicrî Takvimin Hesaplanması
Hicrî takvimin miladiye çevrilişi daha zor ve karışıktır. Çünkü birincisi ay hesabıyla, ikincisi güneş hesabıyla olduğundan aralarında sabit bir fark yoktur. Son iki rakam arasındaki fark sürekli açılmaktadır.
Bununla birlikte, bazı dönemleri dikkate alarak Rumîdeki kolay yolu burada da bir derece uygulayabiliriz.
Meselâ,  Ocak 1910’den önce Hicri tarihin son iki rakamı ile miladi tarihin son iki rakamı arasında 17 fark varken sonrasında 18 fark vardır. 1943’e kadar böyledir.
Ocak 1943’ten Ocak 1976’ye kadar 19 fark
Ocak 1976’dan Ocak 2008’e kadar 20 fark vardır.
Mesela; hicri 1430 yılındayız. 30-21=09 demek 2009’dayız.  Hicriden miladiye çevirmek için çıkarıyorduk. Ya da 1430’un miladi karşılığını bulmak için tersini yapmak için toplamamız gerekiyor. 09+21=30 şu an 1430 yılındayız. Misalleri çoğaltmak mümkündür.
Ayrıca şunu da ilave etmemiz gerekir: Rumi takvimde yılbaşı 14 Marttır. Bu yüzden rumi yıl ile miladi yıl 3,5 aylık bir farkla büyük oranda örtüşür. Fakat hicri yılbaşı her sene on gün geri kaydığından 33 senede bir miladi takvime göre tam bir tur yapar. Bu sebeple hicri yıl ile miladi yılın örtüşmeleri 33 senede bir olur.


Paylaş

Facebook'ta paylaş

Whatsapp'da paylaş

Yorumlar (0)

Yorumunuz

Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız