Haşir meydanında insanlar nasıl birbirini tanımayacak ve fark etmeyecek?

Cenâb-ı Hakk’ın kıyâmet gününde, insanlardan dünya hayâtında işlediklerinin hesâbını sormak üzere ölüleri diriltip bir araya topladığı yere haşr meydanı denir.Yüce rabbimiz Kuran-ı Hakim’de o güne ait bazı durumları Abese suresinde şöyle bildirmektedir:

-O gün kişi, kardeşinden, anasından, babasından, eşinden ve oğullarından kaçar!

-O gün onlardan her bir kişinin, kendine yetecek bir işi vardır!

-O gün öyle yüzler vardır ki, parlaktır, güleçtir, sevinçlidir

-Yine o gün birtakım yüzler (de) vardır ki, üzerleri tozludur, onları bir karanlık (nursuzluk) kaplar!

-İşte onlar, kâfirlerin, fâcirlerin (hakka isyân edenlerin) ta kendileridir. (Abese 34-42)

Ayetteki "kaçma" ile, uzaklaşma manası kast edilmemiştir . kişinin kendi derdine düşüp, kendi işine bakmasından ötürü, kardeşinden,anasından,babasından kaçışı kastedilmiştir. 

 Bu ayetlerden anlaşılacağı üzere,Haşir meydanında insanlar biribirini tanıyıp ,farkedebilecekler.Ancak bazılarının bu durumdan hoşnut olmayıp kaçacağı, bazılarının da bundan hoşnut olacağı bidirilmektedir.

 O gün geldiğinde aralarında akrabalık bağı bulunanların birbirinden kaçışının sebebi çeşitli şekillerde izah edilmiştir:

 a) Kıyamet olayları herkesi dehşete düşüreceği için o ortamda insanların birbirini düşünmeleri mümkün değildir; herkes kendi başının derdine düşer;

b) Akrabalıktan doğan haklarını isteyecekleri endişesiyle insanlar birbirinden kaçarlar;

 c) Kişi, akrabaları onun içinde bulunduğu sıkıntılı durumu görmesin diye onlardan kaçar;

d) İnsan, akrabasının içinde bulunduğu kötü durumu görmesine rağmen onlara yardım edemeyeceğini ve başlarına gelenlere engel olamayacağını bildiği için kaçar (Şevkânî, V, 446).

Velhâsıl, Mahşer gününün o kadar dehşet verici korkuları vardır ki, kabrinde Cennet’e gideceği müjdelenen insanlara dahî, bu ilâhî rahmet ve mağfireti unutturacak hâllerin yaşanacağı haber verilmiştir.Bundan dolayıdır ki insanların bir kısmı bu dehşet verici ortamın korkusundan kimseyi görüp,tanımak istemeyecektir.insanların bir kısmınında  bu yüzleri parlak ve sevinçli olacaktır.