Boşanmak kader midir?
Bu soru için önce kader nedir? Ve nasıl anlaşılmalıdır? Gibi soruların sorulup cevaplanması gerekmektedir.
“Kader; sözlükte hüküm, kaza, takat, takdir, bir şeyin hududu ve miktarı, bir nesneye gücü yetmek, bir kimsenin boynunun kısa olması, yerine koymak, levhada yazmak, eşyanın miktarlarını beyan etmek anlamında kullanılmaktadır.
Istılahî anlamda Mâtüridîlere göre kader, Yüce Allah’ın (cc) ezelden ebede kadar olmuş ve olacak şeylerin her türlü özelliklerini bilip bir ölçü ve sınırla tahdid etmesine denir. Cenabı Hakk’ın eşyayı iradesine uygun bir şekilde takdir etmesidir. Başka bir ifade ile Yüce Allah’ın (cc) ezelde bütün varlığı her yönüyle bilmesidir ki Cenabı Hakk’ın zatî sıfatlardan ilim ve irade ile ilgilidir.
Eş’ârîlere göre kader, Cenabı Hakk’ın her şeyi vakti geldiğinde ezeli ilmine uygun ve irade ettiği üzere yaratmasına denir. Sıfat-ı fi’l ile ilgilidir.
Kader, hakiki illetlere bakar. Adalet eder. Kader, mebde’ ve münteha, asıl ve fer’, illet ve neticeler itibariyle şerden, kubuhtan ve zulümden münezzehtir.”[1]
Yukarıdaki izahlardan da anlaşıldığı üzere, bütün olaylar kaderdir. Yani evlilik, boşanma kısacası insanın başından geçen ve kâinatta cereyan eden her şey kaderde vardır. Çünkü kader Allah’ın ilminin bir ünvanıdır. Yani ilmin bir nevidir. Allah’ın ilmi her şeyi kuşattığına göre, kaderde o ilmin bir ünvanı olduğuna göre her şey kaderde vardır.
Diğer bir ifadeyle kader, Allah’ın, her şeyi meydana gelmeden önce, gelirken ve geldikten sonra bilmesidir. Hiçbir şey yoktur ki Allah onu bilmesin. Öyle ise her şey kaderde vardır. Yani ilâhî ilmin dâhilindedir. Öyleyse insanın boşanması da kaderde vardır.
Ancak bu insanın mesul olmadığı anlamına gelmez. İnsan ihtiyari fiillerinden tamamen sorumludur. Yani bir şeyin kaderde olması insanın sorumlu olmadığı anlamına gelmez. Dolayısıyla insan boşanma gibi kendi cüz-i ihtiyarisiyle yaptığı fiillerde mesuliyet sahibidir. Yani kadere suç atamaz.
Kader meselesini daha iyi ve doğru bir şekilde anlamak için aşağıdaki linkleri inceleyebilirsiniz:
https://risale.online/soru-cevap/kader-insani-mahkum-etmez
https://risale.online/soru-cevap/kader-ve-evlilik
https://risale.online/soru-cevap/kaderde-yazildigi-icin-mi-basimiza-geliyor
https://risale.online/soru-cevap/kader-7
https://risale.online/soru-cevap/kaderin-insan-iradesini-iptal-etmemesi
https://risale.online/soru-cevap/bizler-kaderin-mahkumu-muyuz
https://risale.online/soru-cevap/evlilik-ve-kader
https://risale.online/soru-cevap/insan-kendi-kaderini-cizer-mi
https://risale.online/soru-cevap/kader-ilim-nevindendir
https://risale.online/soru-cevap/kader-ve-kazanin-manasi
[1] Muhlis Körpe, “Kader”, Risale-i Nur Istılahları, 1. Baskı, (Isparta: Süeda yayınları, 2018), 108.