"İnsan kendi kaderini kendi çizer" deniliyor. Bu söz doğru mudur?
Bu söz aslında doğru değildir. Neden?...
Çünkü bu, kaderin tarifi ile ters düşen bir sözdür.
Kader, Allah'ın kainatı yaratmadan önce, ezelî lmi ile herşeyi önceden bilip kader defterine yazması demektir.
Yani kader yazılmış ve hadis-i şerifte ifade edildiği gibi mürekkeb kurumuştur. (Kalem yazdı. Mürekkebi kurudu.-Buhari-)
Allah (cc) kaderi Levh-i Mahfuz'a yazmıştır ve kader yazma işlemi bitmiştir. İnsanın kader yazması diye bir icraati yoktur, olamaz da...
Fakat bu yanlış cümleyi, insanlar bazen doğru bir maksad için kullanırlar. O da şudur:
"Her şey gerçi kaderde önceden yazılmıştır ama insan kendi amellerini hür iradesiyle işler. Önceden orada yazılmış olması insanın iradesini ibtal etmez. Çünkü Allah gelecekte senin öyle yapacağını görmüş ve öyle yazmış. Görmeden yazmış da sen artık mecbur öyle yapıyor değilsin" demek isterler.
Ayrıca insan hayatına yalnızca kendi iradesi yön vermez. Asıl olan Allah'ın iradesidir. O herşeye hâkimdir. İnsanın doğumu, ölümü, rızık mikdarı gibi, başına gelen pek çok olayda ilâhî irade esastır.
Fakat insan günahları ve sevabları muhakkak kendi iradesi ile kazanır. Allah'ın külli iradesi insanın böyle ammelerinde kulun iradesini kendi külli iradesinin tecellisi için âdi bir şart yapmıştır. Kul dilemedikçe ona zorla hayır veya şer işletmez. Önce kul bir fiil işlemeyi diler; sonra Allah da bu fiili yaratmayı diler ve yaratır.
Ayrıca bakınız.