İnsan, iradesi dışında bir makine gibi mi işliyor? Allah insan iradesinin işler olabilmesi için mi insana kudreti depolama kabiliyetini vermemiştir? İnsanın Allah’ın kudretinden bağımsız, kendi kudreti olmuş olsa idi, pili içinde olan bir oyuncaktan farkı kalmaz mıydı? Allah’ın kudreti insan iradesini selp mi ediyor yoksa teyit ve takviye mi ediyor? İnsan Allah’ın takdiratı dışına çıkamayacağına göre hür irade nasıl izah edilebilir?

İnsan iki türlü harekete sahiptir. İradesiyle yaptığı ve iradesi dışında gerçekleşen hareketler. İradesi dışında meydana gelen hareketlere de iradesiyle müdahale etme imkanına sahiptir. İradesi dışında bir makine gibi değildir. Zira iradesiyle müdahale etme imkanına sahiptir. Organlarına zarar vermesi ve neticesinde sıkıntılar yaşaması gibi.

İnsanın fiilden önce bir kudrete sahip olmaması fiilin Halıkının Allah olduğunu göstermek içindir. Eğer müstakil bir kudreti olsaydı her istediğini yapabilen ve yaptıklarının yaratıcısı olma söz konusu olurdu. Halbuki vukuatta öyle değildir. 

İlahi kudret insanın iradesiyle talep ettiklerini muhal olmamak ve hikmetine uygun olmak şartıyla yaratmaktır. Kudret iradenin istediklerini yaratır. Çocuğuna istediğin yere götüreyim diyen bir baba gibi. İstek çocuktan, götürmek babadandır. Dolayısıyla ilahi kudret iradenin taleplerini yarattığı için iradeyi teyit etmektedir.

Allah'ın takdirinde insan iradesinin tercihleri de nazara alındığı için hür iradeden bahsedilmektedir. İnsanın irade ettiklerini takdir ediyor. Onun için bir zorlama söz konusu olmamaktadır.

Ayrıca bakınız.

/soru-cevap/cuzi-iradenin-mahiyeti

/soru-cevap/kaderin-insan-iradesini-iptal-etmemesi

/soru-cevap/insan-kendi-kaderini-cizer-mi

/soru-cevap/kader-insani-mahkum-etmez

/soru-cevap/kader-ilim-nevindendir

/soru-cevap/kaderde-yazildigi-icin-mi-basimiza-geliyor