Dudakları oynatmadan tesbihat yapılabilir mi?

Namazda veya namazın dışındaki zikirler ve virdlerde kıraatin (okuyuşun) yerine gelmesi için dil ile söylenmesi yani dudakların kıpırdatılması ve kendi işitecek kadar okumak gerekir. Çünkü dudakların kıpırdamaması okumayı ifade etmez, düşünmek gibi olur.

Bu tesbihleri insanların yanında veya tek başına okumak bir şey değiştirmez. Durum yine aynıdır.

Bir diğer mesele; okunulan sure, dua ve tesbihlerde dudakları kıpırdatmak yahut kendi duyacağımız kadar sesle okumak bu dualardaki mahreçleri usulüne uygun çıkarmak, her bir harfi yerli yerinde ve düzgün söylemeyi de netice verecektir. Bu da ancak dudakları kıpırdatmakla mümkündür. Bu nedenle namaz içinde veya dışında sessiz bir şey okurken dudakları kıpırdatmak gerekir. Sesli zikir okunduğunda veya tesbih çekildiğinde ise edebe uygun olan, alçak sesle okumaktır.

Çekilen zikirler ve tesbihler hem kalp ile olmalı hem de dil ile söylenmelidir.

Hz. Muâz İbnu Cebel (ra) anlatıyor:

"Kul, kendini Allah'ın azabından kurtarmada zikrullahtan daha müessir bir ameli işlememiştir." Muvatta, Kur'ân 24, (1, 211); Tirmizî, Daavât 6, (3374); İbnu Mâce, Edeb 53, (3790)

Bu Hadis-i Şerifin izahı sadedinde İbnu Hacer der ki: "Burada zikirden maksat kâmil zikirdir, bu ise dille zikrederken kalple hamd etmeyi ve zihnen de Allah'ın azametini tefekkür etmeyi beraberce sağlayan câmî bir zikirdir. İşte böylesi (dil, kalb ve zikirle birlikte yapılan) bir zikre hiçbir şey muâdil olamaz.

Mâlikî ulamâsından Ebû'l-Velîd el Bâcî de şunları söylemiştir: "Zikir dil ve kalb ile olur. Kalbin zikri, kişinin İlâhî emirlere uyduğu ve meâsîden kaçtığı esnâda Allah'ı hatırlamasıdır. Dilin zikri ya vâcibtir, namazda Fâtiha, iftitah tekbiri, selam ve benzeri şeyler gibi; ya da mendubtur, diğer zikirler gibi. Vâcib olan zikrin hayır amellerinden efdal olması muhtemeldir. Mendub zikrin de sevabının büyüklüğü ve hayır yoluna sevki veya çok tekrarı gibi sebeplerle üstün olması muhtemeldir."