Namaz vakitleri, Güneş'in konumuna göre belirlenir. Buna göre; Sabah: Güneş doğmadan önceki şafak vakti. Öğle: Güneşin tam tepe noktasını geçmesi. İkindi: Gölgenin belirli bir uzunluğa ulaşması. Akşam: Güneşin batması. Yatsı: Kızıllığın kaybolması şeklinde tarif edilir. Dünyanın küreselliği ve eksen eğikliği sebebiyle, aynı anda farklı yerlerde, farklı vakitler yaşanır.
Kıyametle ilgili Hadislerde özellikle şu rivayet meşhurdur:
Peygamber Efendimiz’e (asm) kıyametin kopma vakti sorulduğunda şöyle cevap vermiştir:
“Kıyametin ne zaman kopacağı Allah'tan başka hiç kimse tarafından bilinmeyen beş gayptan (bilinmeyenden) biridir.” buyurdu ve şu ayeti okudu: "Şübhesiz Allah ki, kıyâmet (vakti) hakkındaki bilgi ancak O'nun katındadır. Ve yağmuru (O) indirir. Rahimlerde olanı da (O) bilir. Ve hiçkimse yarın (amel cihetiyle) ne kazanacağını bilemez. Hem hiçkimse hangi yerde öleceğini bilemez. Şübhesiz ki Allah, Alîm (sizin bilmediğiniz her şeyi bilen)dir, Habîr (her şeyden haberdâr olan)dır.”1
Yukarıdaki ayetten de anlaşılacağı üzere kıyametin hangi tarihte kopacağı bilgisi Allah katındadır. Fakat bazı hadislerde kıyametin akşam vaktinde kopacağı ifade ediliyor:
“Güneş batınca, akşam vakti kıyamet kopacaktır.”2
Bediüzzaman Said Nursi Hazretleri, beş vakit namazın her biri, günün büyük değişim anlarında Allah’ın kudretini ve rahmetini hatırlattığını söyler. Namaz, insanın yaratılıştan gelen en önemli görevi ve kesin borcudur; bu vakitlerde eda edilmesi en uygun olandır. Risale-i Nur’da, kıyametin kopma zamanı doğrudan verilmez. Ancak akşam namazının kıyametle ilişkisini şu ifadelerle anlatır:
''Mağrib (akşam) zamanı ise, güz mevsiminin âhirinde pek çok mahlûkātın gurûbunu, hem insanın vefâtını, hem dünyanın kıyâmet ibtidâsındaki harâbiyetini ihtâr ile tecelliyât-ı Celâliyeyi ifhâm ve beşeri gaflet uykusundan uyandırır, îkāz eder.''3
Yani akşam vakti, sonbaharın sonunda pek çok canlının ortadan kaybolmasını, insanın ölümünü ve dünyanın kıyamet ile yıkılacağını hatırlatır; bu hâl, insanı gafletten uyandırır ve dikkatini toplar. Yani bu vaktin gizli bırakılması hikmet gereğidir. Dolayısıyla saat ve mekan net değildir.
Hangi ülkenin akşam vaktinde olacağına gelince; burada birkaç ihtimal vardır:
Mekke ya da Medine esas alınır: Çünkü İslam’da zaman ölçümünde ve ibadetlerin başlangıcında Mekke merkezdir. Bu durumda kıyamet Mekke'nin akşamında kopacaktır.
Dünya’nın tamamında belli aralıklarla birden kopabilir, bu ihtimale göre varsayarsak, kıyametin bir anda değil, dalga dalga gelmesi mümkündür. Güneşin batış sırasına göre, yeryüzünde her yer kıyameti kendi akşamında yaşayabilir.
Kıyametin kopması zamanın üstüne çıkacak bir hadise olabilir, Yani biz “akşam” derken kendi saat ölçümüzle sınırlı düşünüyoruz ama kıyamet, zamanın bittiği bir olaydır. Artık “hangi ülkenin akşamı?” sorusu o andaki gerçekliğini yitirir.
Kısacası; Kıyamet, bir ülkenin değil; insanlığın manevî batışının, zulmün, küfrün ve şirkin galip geldiği bir zamanın akşamında kopacaktır. Fizîkî olarak ise en kuvvetli ihtimal, Mekke veya Medine merkezli akşam vaktine göre kopmasıdır. Ancak bu, Allah’ın ilminde gizlidir.
Kıyamet vaktiyle ilgili şu yazıyı da okuyabilirsiniz:
https://www.risale.online/soru-cevap/kiyametin-vakti
Lokman Suresi, 31/34
Buhari, Tefsir-u Sure 6/9; Tirmizi, Deavat, 98
Bediüzzaman Said Nursi, Sözler, Hayrat Neşriyat, Isparta 2016, s. 26