"İşte bütün ta‘dâd ettiğimiz muhabbetler, eğer bu sûretle olsa, hem elemsiz bir lezzet verir. Hem bir cihette zevâlsiz bir visâldir. Hem muhabbet-i İlâhiyeyi ziyâdeleştirir. Hem meşrû‘ bir muhabbettir. Hem ayn-ı lezzet bir şükürdür. Hem ayn-ı muhabbet bir fikirdir."

32. Söz'de geçen bu cümleyi izah eder misiniz?

"Şimdi, dünyayı tahkîr edenler, dört sınıftır. Birincisi, ehl-i ma‘rifettir ki, Cenâb-ı Hakk’ın ma‘rifetine ve muhabbet ve ibâdetine sed çektiği için tahkîr eder. İkincisi, ehl-i âhirettir ki, ya dünyanın zarûrî işleri onları amel-i uhrevîden men‘ ettiği için veyahud şuhûd derecesinde bir îmân ile cennetin kemâlât ve mehâsinine nisbeten dünyayı çirkin görür. Evet, güzel bir adam Hazret-i Yûsuf Aleyhisselâm’a nisbet edilse, yine çirkin göründüğü gibi; dünyanın ne kadar kıymetdar mehâsini varsa, cennetin mehâsinine nisbet edilse, hiç hükmündedir..."

32. Söz'ün 5. Remiz'inde geçen bu kısmı izah eder misiniz? Dünyayı tahkir eden, aşağışayan bu dört grubu nasıl anlamak gerekir? Makbul tahkir nasıl olur?

"Beşinci Remiz: Beş Nokta’dır. Birinci Nokta: Ehl-i dalâletin vekili der ki: “Ehâdîsinizde dünya tel‘înedilmiş. ‘Cîfe’ ismiyle yâd edilmiş. Hem bütün ehl-i velâyet ve ehl-i hakîkat dünyayı tahkîr ediyorlar. ‘Fenâdır, pistir’ diyorlar. Halbuki sen bütün kemâlât-ı İlâhiyeye medâr ve huccet, onu gösteriyorsun ve âşıkāne ondan bahsediyorsun.

32. Söz'de geçen şu kısmı izah eder misiniz? Dünyanın lanetlenmesini ve Dünyanın üç yüzünü nasıl anlamak gerekir?