Namazın konu olarak geçtiği hem müjdeleyici hem de uyarıcı olarak ayet, hadis ve vecizeler nelerdir?

Kur'an'da Namazdan Bahseden Ayetler

Kur'an-ı Kerim'de "namaz" kelimesinin geçtiği ayetler 27, namazla ilgili çeşitli terimlerin geçtiği toplam ayet sayısı 93’dür. Burada bazı ayet-i kerimeleri paylaşıyoruz:

“(Onlar) gayba iman ederler, namazı kılarlar, kendilerine verdiklerimizden hayra harcarlar.”[1]

“Sabır ve namazla Allah’tan yardım isteyin. Şüphesiz bunlar, Allah’a huşû ile boyun eğenlerden başkasına ağır gelir.”[2]

"Ey iman edenler! Sabır ve namazla yardım isteyin. Şüphesiz Allah, sabredenlerle beraberdir."[3]

“Yüzlerinizi doğuya ve batıya çevirmeniz erdemlilik değildir. Asıl erdemli kişi Allah’a, âhiret gününe, meleklere, kitaba ve peygamberlere iman eden; sevdiği maldan yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışlara, yardım isteyenlere ve özgürlüğünü kaybetmiş olanlara harcayan; namazı kılıp zekâtı verendir…”[4]

“Gündüzün güneşin gün ortasını aşmasından gecenin karanlığına kadar namazı kıl; bir de sabah namazını, çünkü sabah namazı şahitlidir.”[5]

"Kitaptan sana vahyedilenleri oku, namazı özenle kıl. Kuşkusuz namaz hayâsızlıktan ve kötülükten meneder. Allah’ı anmak her şeyden önemlidir. Allah yaptıklarınızı bilir.”[6]

“Allah’ın mescidlerini ancak Allah’a ve âhiret gününe inanan, namazını kılan, zekâtını veren ve yalnız Allah’tan korkup çekinen kimseler imar edebilirler. İşte bunların doğru yolu bulanlardan olmaları umulur.”[7]

“…Secdeye kapan ve Allah’a yakınlaş.”[8]

“Halbuki onlara, Allah’a kulluk etmeleri, Hanîfler olarak O’na yürekten inanıp boyun eğmeleri, namaz kılmaları ve zekât vermeleri emredilmişti. Doğru din de işte budur.”[9]

“Vay haline o namaz kılanların ki, onlar namazlarının özünden uzaktırlar.”[10]

“Onları, emrimiz uyarınca doğru yolu gösteren önderler yaptık ve kendilerine hayırlı işler yapmayı, namaz kılıp zekât vermeyi vahyettik....”[11]

Namazla Alakalı Hadis-i Şerifler

Peygamber Efendimiz’in (sav) namaz ile alakalı çokça hadisi şerifleri vardır. Onlardan bazılarını paylaşıyoruz:

"Namaz dinin direğidir. Onu koruyan dinini korumuş olur, onu yıkan dinini yıkmış olur!”[12] 

"Kul ile Allah arasında bir bağ vardır. O bağ namazdır. Kim namazını terk ederse, bu bağ kopar."[13]

"Bir insan her gün beş vakit namaz kılarsa, onun kalbi temizlenir."[14]

“Allah, beş vakit namazı (kullarına) farz kılmıştır. Kim abdesti güzelce alır, beş vakit namazı vaktinde kılar, rükû'yu secdeyi ve huşu'yu tam yaparsa bu kimseye Allah’ın onu bağışlayacağı ve cennete koyacağına dair sözü vardır.”^[15] 

"Namaz, cennete açılan bir kapıdır. Her kim o kapıdan girerse, cennete ulaşır."[16]

"Namaz, Allah’ın rahmetine en yakın olunan ibadettir. Kim sabah ve akşam namazlarını kaçırmazsa, Allah onu cennete koyar."[17]

"Allah katında en sevimli ibadet, vaktinde kılınan namazdır."[18]

"Kim beş vakit namazını kılar, oruç tutar ve zekâtını verirse, o kimse cennete girecektir."[19]

Cündeb bin Abdullah (r.a.)’tan rivayet edildiğine göre, Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurmaktadır: “Kim sabah namazını cemaatle kılarsa o kimse Allah’ın güvencesi altındadır. Allah, korumasının terk olunmasına karşılık sizden hiçbir şey istemez. Allah, güvencesini terk eden kimseye yetişip onu cehennem ateşine yüz üstü atar.”[20]

"Namazla iman arasındaki fark, namazı terk etmektir. Kim namazı terk ederse, küfre yakınlaşmış olur."[21]

"Kim namazı terk ederse, Allah onun kalbini mühürler."[22]

“Kulun kıyamet gününde, hesabı ilk önce sorulacak ameli namazdır. Eğer namazı dürüst çıkarsa kurtulmuş ve kazanmıştır. Eğer namazı düzgün çıkmazsa kaybetmiştir.”[23]

"Namaz, cennete açılan bir kapıdır. Kim o kapıdan girerse, cennete ulaşır."[24]

"Her kim beş vakit namazını düzenli olarak kılarsa, o kişi Allah’ın rahmetine nail olur."[25]

"Namaz, cehennem ateşinden koruyan bir kalkan gibidir."[26]

“Kim iki serinlik (yani sabah namazı ile ikindi) namazını kılarsa cennete girer.”[27]

"Kim namazını terk ederse, o kişi büyük bir felakete düşer."[28]

İbn Mesut (r.a.) rivayet ediyor: Bir adam Peygamber’e (sav), “Amellerin/İbadetlerin en faziletlisi hangisidir?” diye sordu. Efendimiz, “Vaktinde kılınan namazdır...”[29] buyurdu.

Abdullah b. Mesut (r.a.) tarafından nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “(Kıyamet gününde) kulun ilk önce hesaba çekileceği şey, namazdır...”[30]

Ebû Hüreyre’nin (r.a.) naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Büyük günah işlenmedikçe beş vakit namaz ve iki cuma, aralarındaki günahlara kefarettir.”[31]

Câbir b. Abdullah’ın (r.a.) naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Cennetin anahtarı, namazdır...”[32]

(Hz. Peygamber’e vahiy kâtipliği yapan) Hanzala b. Rebî’ Kâtib (r.a.) anlatıyor: Allah Resûlü’nü (sav) şöyle derken işittim: “Rükûları, secdeleri, abdestleri ve vakitlerine riayet ederek beş vakit namaz(ı kılmay)a devam eden ve bu beş vakit namazın Allah katından gelen bir emr-i hak olduğunu kabul eden kimse cennete girer.”[33]

Enes b. Mâlik’ten (r.a.) nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Muhakkak ki sizden biri namaz kılarken (aslında) Rabbiyle özel olarak konuşmaktadır...”[34]

Ebû Hüreyre’den (r.a.) rivayet edildiğine göre, Allah Resûlü (sav) şöyle buyurmuştur: “Kulun Rabbine en yakın olduğu (an) secde hâlidir. Öyleyse (secdede iken) çokça dua ediniz.”[35]

Muâz b. Cebel (r.a.) anlatıyor: “Hz. Peygamber (sav) ile birlikte bir yolculukta idim... O şöyle buyurdu: ‘Dinin başı İslâm (kelime-i şehâdet getirerek Allah’a teslim olmak), direği ise namazdır.”[36]

Cündeb el-Kasrî’den (r.a.) işitildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Her kim sabah namazını kılarsa, o kimse Allah’ın koruması altındadır.”[37]

Abdullah b. Ömer’den (r.a.) rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “İkindi namazını kaçıran kimse, sanki ailesini ve malını yitirmiş gibidir.”[38]

Ebû Hüreyre’nin (r.a.) işittiğine göre, Resûlullah (sav) bir defasında şöyle demiştir: “Birinizin kapısının önünden bir nehir geçse ve onda her gün beş defa yıkansa, bu o kimsenin kirinden bir şey bırakır mı, ne dersiniz?” Sahâbîler, “Onun kirinden hiçbir şey bırakmaz.” demişler, bunun üzerine Resûlullah, “İşte beş vakit namaz da böyledir! Allah onlarla günahları yok eder.”[39] Buyurmuştur.

Saîd b. Müseyyeb’in Ebû Katâde b. Rib’î’den (r.a.) naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Yüce Allah şöyle buyurdu: ‘Senin ümmetine beş vakit namazı farz kıldım ve onları, vaktinde ve hakkını vererek kılanları cennete koyacağımı kendi katımda vaad ettim. Namazları düzenli kılmayanlar için ise katımda böyle bir vaad yoktur.”[40]

Ebû Saîd el-Hudrî (r.a.) tarafından rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Bir kişinin sürekli mescide gittiğini görürseniz onun imanına şahit olun! Çünkü Allah Teâlâ şöyle buyurur: ‘Allah’ın mescitlerini, ancak Allah’a ve âhiret gününe inanan, namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren ve Allah’tan başkasından korkmayan kimseler imar eder...”[41]

Ebû Hüreyre’nin (r.a.) bildirdiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Bir kimse camiye gitme niyetiyle evinden çıktığında, attığı bir adımla kendisine bir sevap yazılır, diğer adımıyla bir günahı silinir.”[42]

Ebû Mesut (r.a.) anlatıyor: “Resûlullah (sav) namazda omuzlarımıza dokunur ve şöyle derdi: ‘Düzgün durun, karışık durmayın ki kalpleriniz de karmakarışık olmasın!..”[43]

Ebû Hüreyre’den (r.a.) nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Her kim sabah akşam mescide giderse, her sabah ve akşam gidişinde Allah ona cennette bir yer hazırlar.”[44]

Ebû Hüreyre’den (r.a.) nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Her kim gusleder, sonra cumaya gelip belirlenen namazı kılar, sonra hutbesini bitirinceye kadar sessizce (imamı) dinler, sonra onunla beraber namazını kılarsa, o cuma ile sonraki cuma arasındaki günahları ayrıca üç günlük günahları daha bağışlanır.”[45]

Ebû’l-Ca’d ed-Damrî (r.a.) —ki kendisi sahâbîdir— Hz. Peygamber’in (sav) şöyle buyurduğunu nakletmiştir: “Her kim önemsemediğinden dolayı cuma namazını üç defa terk ederse kalbi mühürlenir.”[46]

Ebû Hüreyre’den (r.a.) rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “(Kıyamet günü) kulun ilk hesaba çekileceği şey namazıdır. Eğer bunu tam olarak yapmışsa (ne âlâ!) Ama (farz namazları tamam) değilse Yüce Allah, ‘Kulumun nafilelerine bakın.’ buyurur. Eğer nafile namazı bulunursa, ‘Onunla farzları tamamlayın.’ buyurur.”[47]

Ebû Saîd ve Ebû Hüreyre’den (r.a.) nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Bir kimse geceleyin hanımını uyandırır da ikisi de namaz kılarsa veya birlikte iki rekât namaz kılarlarsa zâkirîn ve zâkirâtın (Allah’ı çokça anan erkekler ve hanımların) arasına yazılırlar.”[48]

Velîd b. Ayzâr (r.a.), Ebû Amr eş-Şeybânî’nin (r.a.), Abdullah’ın (r.a.) evini göstererek şöyle dediğini işitmiştir: Bana şu evin sahibi Abdullah b. Mesut şöyle dedi: “Resûlullah’a (sav) ‘Allah katında en güzel amel hangisidir?’ diye sordum. ‘Vaktinde kılınan namaz.’ buyurdu. ‘Sonra hangisidir?’ dedim, ‘Sonra, anne babaya iyilik yapmak.’ buyurdu. ‘Sonra hangisidir?’ deyince, ‘Sonra, Allah yolunda cihad etmek.’ buyurdu.”[49]

Namazla İlgili Güzel Sözler ve Vecizeler

Namaz ile alakalı sayısız vecizeler vardır. Bunlardan bazılarını paylaşacağız:

"Namaz, ruhun gıdasıdır."

"Namaz, insanın Allah ile olan en yakın iletişimidir."

"Namaz, şuurla yapılan bir ibadet olup insanı Allah’a yöneltir."

"Namaz, kalbin manevî bir perhizidir." Namaz, insanın kalbini arındırır ve onu manevi kirlerden temizler.

"Namaz, dünya ve ahiret saadetinin teminatıdır.”

"Namaz, insanın hem dünya hayatında hem de ahiret hayatında huzur ve mutluluğa ulaşmasına vesile olur.”

"Namaz, ahlaki olgunluğa ulaşmanın başlangıcıdır."

"Namaz, insanı Allah’a yakınlaştıran ve nefsini terbiye eden bir ibadettir."

"Namaz, nefsin zayıf yönlerini güçlendirir ve insana dirayet kazandırır."

"Namaz, Allah’ı anmanın en önemli vesilesidir."

“Namaz, insanın her türlü kaygıyı ve sıkıntıyı unutarak yalnızca Allah’a yöneldiği anıdır.”

"Namaz, kalp huzurunun teminatıdır."

"Namaz, ruhu arındıran bir yıkamadır."

"Namaz, Allah’a olan sadakatin simgesidir."

"Namaz, insanın Rabbine olan minnettarlığının ifadesidir."

"Namaz, insanı kötülüklerden koruyan bir kalkandır."

"Namaz, ruhun gıdasıdır, bedensel bir açlık ne kadar zor ise, manevi açlık da o kadar zor olur.”

"Namaz, ruhu besler, nefsi terbiye eder."

"Namaz, kalbi kararmaktan korur."

"Namaz, insanı Allah’a yakınlaştıran en güzel yoldur."

"Namaz, dünya ve ahiretin saadetinin teminatıdır."

"Namaz, müminin dünyadaki en değerli sermayesidir."

"Namaz, bir müminin hayatının temel direğidir."

“Ey kul, etme dünya nazı, kıl namazını. Sonra kılarız diyenin, dün kıldık namazını!”

“Allah (c.c.)’la konuşmak isterseniz namaz kılın. Allah (c.c.) sizinle konuşmasını isterseniz Kur’an-ı Kerim’i okuyun.”

“Eğilerek, yükselmenin adıdır; “Namaz”

“Kâinat insan için, insan ise namaz için yaratılmıştır.”

“Kişi başım var diye övünmesin. Secdeye varmayan baş baştan sayılmaz.”

“İnsanlar ikiye ayrılır; vaktini beşe ayıranlar, vaktini boşa ayıranlar.”

“Ya Allah’a baş eğer, hiç kimseye eğmezsin, ya da herkese baş eğer hiçbir şeye değmezsin! “

“Şayet krallar bizim namazdan aldığımız tadı bilselerdi onu kılıçlarla almaya çalışırlardı!”

“Namaz kıldığında, bir daha namaz kılamayacakmışsın gibi kıl.”

“Kötülüğün giremediği tek yer, alın ile secde arasıdır.”

“İbadetlerin en kapsayıcı olanı ve kulu Allah Teâlâ’ya en çok yaklaştıranı namazdır.”

“Namaz kılmak, yalnız Allahu Teâlâ’dan korkan müminlere, kolay gelir.”

“Namazı dünya için her terk ettiğinizde, sıratın boyu bir dünya kadar uzar.”

“Namaza karşı tembellik, imanın zayıflığındandır.”

“İbadet, bir kuş olsaydı, onun kanatları namaz ilen oruç olurdu.”

“Gözüne karşılık dünyayı verseler kabul eder misin, etmezsin… Peki, gözünü verene neden secde etmezsin?” 

“Ölüden haber gelmiş, diri okur anlamaz… Sorsan herkes Müslüman, ne şükür var ne namaz.” 

Ayrıca lütfen bakınız;

https://risale.online/soru-cevap/namazlar-ve-sevaplari#_ftn3

https://risale.online/soru-cevap/yasam-5

https://risale.online/soru-cevap/namaz-41

Namaz ile ilgili veciz ifadeler için bakınız;

https://risale.online/soru-cevap/namaz-kilmanin-onemi