Anne ve babamızın kınamaları ve kendimizin yaptığımiz kınamalardan dolayı hem dünyada hem ahirette aynı şeyi yaşamamak için ne yapmalıyız?

Sözlükte ayıplamak manasına gelen kınamak; insanları hata ve kusurlarından dolayı tenkit etmek, küçümsemek veya eleştirmek demektir. Rabbimiz Kur’ân- kerimde “Birbirinizi ayıplamayın”_(Hucurat:11)  diyerek kınamak ve ayıplamayı hoş görmemiştir. Ayrıca başkalarının kusurlarını arkalarından söylemek de gıybettir. Gıybet ise dostluk ve kardeşliğin en büyük düşmanıdır.

Mümin mümini sever ve sevmelidir. Zira müminler ancak kardeştir, kardeşliğin temeli ise sevmektir. Bu nedenle bir Müslümana yakışan, gördüğü bir hata ve yanlışı iyilik ve lütufla ıslah edip düzeltmeye çalışmaktır.

İnsan ayıpladığı kişinin hallerini kendi davranış ve hayat tasavvuru ile mukayese ederek bir değerlendirme yapar. Bunun neticesinde kendini daha üstün ve hatasız addederek muhatabını eleştirip ayıplama yanlışına düşmektedir. Hâlbuki her insanın fıtratı farklı olduğu gibi yaşadığı hayat, içerisinde bulunduğu psikoloji dahi farklıdır. Dolayısıyla bize düşen ayıplamak değil kusurları kapatmak ve o kişinin selameti adına samimi dua etmektir. Zira imtihan olunmadığımız hayatı yargılayıp ayıplamak, aynı imtihandan geçmeyi manen dilemek demektir. Bu sebeple Peygamber Efendimiz (sav) “Kim Müslüman kardeşini işlediği bir suçtan dolayı ayıplarsa kendisi de o suçu işlemeden ölmez.” _(Tirmizi)   buyurmuşlardır. 

Kınamak başkalarının hayatını ve davranışlarını eleştirmek manasına da geldiği için kişinin kul hakkına girmesine sebep olabilir. Bu nedenle kınama ve ayıplama sebebiyle insanlar ile aramıza bir kul hakkı girmiş ise evvela onlardan helallik istemek gerekir. Daha sonra tövbenin ilk şartı olan pişmanlık ile Rabbimize samimi bir tövbede bulunarak bolca istiğfar edilmelidir.  Unutulmamalıdır ki insan evvela kendi kusurlarına bakmalı ve onları ıslah etmeye gayret etmelidir.

Ayrıca bakınız;

https://risale.online/soru-cevap/kinama

https://risale.online/soru-cevap/bugzetmek-ve-kinamak

https://risale.online/soru-cevap/nasuh-tevbesi

https://risale.online/soru-cevap/tevbede-pismanlik-hissi