"Bir gaye-i hayâlî olmazsa, yahud nisyân basarsa, ya tenâsî edilse, elbette zihinler enelere dönerler. Etrafında gezerler. Ene kuvvetleşiyor, bazen sinirleniyor. Delinmez nahnü olsun. Enesini sevenler, başkaları sevmezler."¹ 

Bir insanın gaye-i hayâlî demek olan din ve mukaddesat, ümmet ve millet, memleket ve vatan, emniyet ve asayişe hizmet davası, sev­dası, ileriye dönük ufku, derdi, düşüncesi, sevdası, gelecek için olan planları olmazsa in­san içine kapanır. Kendinde boğulur veya ken­dinde takılır. Yahut o insanı hayallerinden uzak­laştıracak, hayallerinden gaflet etmeyi sonuç verecek veya unutturacak nisyan ba­sar­sa, ya da hayaller unutulsa yani tenâsî edil­se, elbette insanların zihinleri, düşünceleri ve insanların bütün çalışmalarının amaçları yal­­­nız kendilerini düşünmeye, bencilliğe yani ene­lere dönerler.

İşte o zaman insanlar kendilerine takılır, ken­dilerinde boğulur, kendilerini görür ve ken­disi için yaşar. Âdeta bedenleri bir arada fa­kat ruhları ve kalpleri birbirine yabancı bir toplum ortaya çıkar. Fiziki olarak birlikte dü­şünce olarak ayrı insan grubu görülür. Hâl­buki gerçek birlik fikirlerin, düşünce­lerin uyu­mudur. Aksi halde insanlar kendi etrafında gezerler.

İnsanların bencillik, çıkar, menfaat ve ken­dilerini düşünmek duygusu olan ene kuv­vetleşiyor. Gittikçe o insanlarda bu durum huy haline geliyor. Bazen sinirleniyor. Bu insanların kendini görme, kendini düşünme, yalnız kendisiyle ve dünyasıyla uğraşma dü­şüncesi delinmez. Değişmez. Başkalarını dü­şünmez, görmez, bilmez. Yalnız kendisini düşünüp başkasını görmez ki düşüncesi biz yani "nahnü" olsun. Artık bu tür insanların dünyasında ben vardır. Biz yoktur. Enesini yani yalnız kendilerini sevenler, başkalarını sevmezler. Sevemezler. Biz olamazlar. Her ne kadar toplum içinde yaşasalar da yalnızdırlar.

Ayrıca bakınız:

Bediüzzaman Hazretlerinin Gayesi ve Davası Neydi?

Gençlerde Bulunan Enaniyete/Egoya Karşı Risale-i Nur'dan Çözümler

Ene ve Nefis

1. Bediüzzaman, Sözler, Hayrat Neşriyat, Isparta 2015, s.333