Sadaka ve zekat verirken gizlemek daha mı hayırlıdır? Yoksa gösteriş yapma niyeti olmadan göstererek verilse bunun sevabı mı gidiyor? Bu durumlara riya girer mi? Hangi ibadetleri aleni yapabiliriz? İzah eder misinzi?
Riya; Bir ameli halka göstermek için işlemek anlamında kullanılmaktadır. Riya, yaptığı güzel bir işe karşılık övülmeyi istemeye denir. Bu sebeple bir mü’min amellerinde riya ve gösterişten yılan ve akrepten kaçınır gibi kaçınmalıdır. Amellerinde halkın teveccühünü değil Allah’ın rızasını esas almalı, bu niyetle yapmalıdır.
Bu hakikat ile birlikte Üstad Bediüzzaman;
Zira bunlar Allah tarafından müminlere emredilmiş kulluk vazifeleridir. Üstad Bediüzzaman hazretleri kişinin nâfile hükmünde (sadaka, teheccüd namazı vs) olan ibadetlerini gizli yapmasının elbette daha sevaplı olduğunu söylemektedir. Lakin İslâmiyet alâmetleri olan şeâire temas eden farzlar, haramlardan sakınmak ve sünneti seniyye gibi ibadetleri hususan böyle bir günah asrında açıkça yapmak değil riyâ, belki çok daha sevaplı ve ihlaslı olduğunu beyan etmektedir.
Sonuç olarak; zekât Rabbimiz tarafından imkânı olan Müslümanlar üzerine farz kılınmış bir ibadettir. Farzlara ise riya giremez. Lâkin kişi zekât verecek kişinin şahsiyetini zedelemeyecek ve onu tahkir etmeyecek şekilde davranmalıdır. Toplum içinde ilan edercesine, minnet ve mihnet altında bırakırcasına da vermek uygun değildir. Unutulmamalıdır ki ameller niyetlere göredir. İnsan her hal ve durum üzere rıza-i ilahiyi esas almalı, nefsi ile mücadele etmelidir. Yani nefsinin aksine hareket etmelidir.
Detaylı bilgi için lütfen bakınız;
https://risale.online/soru-cevap/riyanin-girmedigi-ibadetler
https://risale.online/soru-cevap/seair-ve-sahsi-farzlar
[1] Bedîüzzaman Saîd Nursî, Kastamonu Lahikası, Hayrat Neşriyat, Isparta,2015 s. 234