Hz Osman Efendimizin hayâsi ile meşhur olduğu, avret yerine dahi ömrü hayatı boyunca bakmadığı söyleniyor. Bu nasıl oluyor? Eşler arası haya nasıl olmalıdır?

Hz. Osman’ın Hayası

Hayatı boyunca avret mahalline bakmadığı hususu ile ilgili bir rivayet bulamasak da Hz. Osman’ın çok haya sahibi olduğu, duş alırken bile örtündüğü vb. rivayetler mevcuttur. Zira Hz. Osman’ın en meşhur vasfı yüksek bir hayâ duygusuna sahip olmasıydı. Hasan Basri Hazretlerinin anlattığına göre bir gün Hz. Osman evinde yıkanıyordu. Hayâsı sebebiyle, avret mahallinin açılmasını istemediğinden üzerine su dökmek için dahi, elbisesini çıkarmıyordu. [1] Hz. Osman kendisi hayatını şöyle özetlemiştir; “Ne eğlence meclislerinde bulundum ne de yalan ve batıl işlerle ilgilendim. Resûlullah’a biat ettikten sonra sağ elimle avret yerime dokunmadım. Cahiliye döneminde ve Müslüman olduktan sonra kesinlikle şarap içmedim. Ne cahiliye döneminde ne de Müslüman olduktan sonra zina ettim.”.[2]

Bir defasında Resûlüllah (s.a.v.) dizleri açık olduğu hâlde evinde oturuyordu. O sırada Hz. Ebû Bekir kapıya geldi, içeri girmek için izin istedi. Resûlüllah (s.a.s.) tavrında bir değişiklik yapmadan içeri girmesine izin verdi. Sonra soracağını sorup gitti. Daha sonra Hz. Ömer geldi, ona da aynı şekilde hâlini değiştirmeden izin verdi. Ondan sonra Hz. Osman, huzura girmek için izin istedi. Bu defa Resûlüllah (s.a.s.) hemen doğruldu, elbisesini toparladı. Bunun üzerine Hz. Âişe; “Ey Allah’ın Resûlü!” “Ebû Bekir ve Ömer için toparlanmadığınız halde, neden Osman (r.a.) gelince hâlinizi değiştirdiniz, elbisenizi düzelttiniz?” Bu soru üzerine Allah Resûlü; “Meleklerin bile hayâ ettiği kişiden hayâ etmeyeyim mi?” diyerek cevap vermiştir.[3]

Başka bir hadiste de Sevgili Peygamberimiz (s.a.v) buyurdu ki; “Ümmetimin (fertleri arasında) ümmetime karşı en çok merhametli olan kimse Ebû Bekir’dir. Onlar içinde Allah’ın emri hususunda en çok titiz olanı Ömer’dir. Hayâ duygusu en güçlü olanı Osman’dır. (Davalarda) en isabetli hüküm vereni Ali’dir. Helal ve haramı en iyi bileni Muaz b. Cebel’dir. Feraizi en iyi bilen Zeyd b.Sabit’tir. Kur’an okumasını en iyi bilen Übey b. Ka’b’dır. Her ümmetin bir emîni vardır. Bu ümmetin emîni Ebû Ubeyde b.Cerrah’tır. Ebû Zer’den daha doğru sözlü olan birini ne gök gölgeledi ne de yer taşıdı. O, verâ konusunda İsa aleyhisselam gibiydi. [4]

Bir gün Resûlüllah (s.a.s.) kızı Rukiye’nin yanına girdi ve onun Hz.Osman’ın başını yıkadığını gördü. Bunun üzerine şöyle buyurdu: “Yavrucuğum! Osman’a iyi davran. Çünkü ashabım içinde ahlak yönünden bana en çok benzeyen O’dur.”[5]

Resûlüllah (s.a.s.) kızı Rukiye’nin vefat edişinden sonra Hz. Osman’ı diğer kızı Ümmü Gülsüm ile evlendirdi. Hicretin dokuzuncu yılında Ümmü Gülsüm vefat ettiğinde Resûlüllah (s.a.s.) Osman’a şöyle buyurmuştur: “Eğer üçüncü bir kızım olsaydı muhakkak seninle evlendirirdim”  [6]

Eşinin cariyesi Bünâne’nin anlattıkları, Hz. Osman’ın hayasıyla ilgili başka bir örnektir. O şöyle anlatıyor: “Hz. Osman, gusül aldıktan sonra kendisine giysilerini götürdüğümde, ‘Bana bakma. Bu, senin için helal değildir.’ diyordu.”[7]

Eşler Arası Bakmanın Hükmü

Eşlerin birbirlerinin avret yerlerine bakmaması gibi bir sınırlama bulunmamaktadır; eşler birbirlerinin her yerine bakabilirler. Bu konuda Vehbe Zuhaylî şöyle demiştir;

“Eğer kadın zevce ise, kocasının, ferci (cinsel organı) dahil bütün vücuduna bakması ve dokunması mezheplerin ittifakı ile caizdir. Ancak erkeğin de kadının da birebirlerinin ferclerine (cinsel organa) bakması ve kişinin kendi fercine ihtiyaç olmaksızın bakması mekruhtur. Fercin iç tarafına bakmasının keraheti ise daha şiddetlidir. Hz. Aişe (r.a) -ferci kastederek-: "Ne ben ondan gördüm ne de o benden gördü. " demiştir.”[8]

Bununla beraber üstü örtmek gerektir.  Çünkü üzerleri açık olduğu şekilde ilişkide bulunmak mekruhtur.[9] Nitekim Sevgili Peygamberimiz (s.a.s.) “Biriniz eşine yaklaşmak istediği zaman örtünsün; eşler merkeplerin açılması gibi, açılıp saçılmasınlar.” [10]

Lütfen bakınız; 

https://risale.online/soru-cevap/haya

https://risale.online/soru-cevap/edep-ve-haya