Bir ağaç nasıl kainatın bir numunesi olabilir?

Risalelerde ağacın kainatın bir nümunesi olmaktan ziyade kainatı ağaca benzetmek vardır. Bu bir benzetmedir. Nasıl ki insanın soy ağacı oluyor ve ağaca benzetiliyor. Burada iki insandan bir neslin nasıl dallanıp budaklandığını ifade etme manası var. Kainat da bir ağaca değişik yönleriyle benzetilebilir. Mesela ağaçta kök, gövde ve dallar, yaprak ve çiçekler ile meyve ana kısımları vardır. Kainatta da camidat, nebatat, hayvanat ve insan ana kısımları vardır. Bunlar arasında bir eşleşme yapılarak bir benzetme yapılabilir. Veya ağac bütün hey'atıyla yanı tüm kısımlarıyla meyvesine yöneliktir ona bakar ona hizmet eder. Buna benzer olarak kainatta insan merkezli olarak yaratılmiş insan kainatın veyvesi konumunda olup kainat hey'atıyla ona bakar ve ona hizmet eder şeklinde değişik benzetmeler yapıla bilir. Yine bir meyve veya çekirdekte ağacın bütün özellikleri küçük bir numune olarak vardır. Yani o meyve veya çekirdek ağacın bir fihristidir. Ayrıca nasıl ki ağacın bir yaprağı veya bir meyvesi veya meyvenin içindeki çekirdeği kiminse, kim yaratmışsa ağacıda o yaratmiştir. Aynen bunun gibi ağaç kimin ise yanı kim yaratmış ise havayı, toprağı, suyu ve güneşi yaratan da odur. Güneş kimin ise saman yolu galaksisi de onundur.... Öyle ise ağaç kimin ise kainatta onundur.