‘‘Dâire-i İslâmiyet içinde hangi meşrebde olursa olsun, medâr-ı muhabbet ve uhuvvet ve ittifâk olacak çok râbıta-i vahdet bulunduğunu düşünüp, ittifâk etmek, …’’ 1
İslamiyet dairesi, yani iman dairesi içinde olanlar arasında; farklı anlayış, düşünce, tarikat, cemaat veya fıtrat (mizaç) sahibi olan Müslümanlar bulunabilir. Fakat tüm Müslümanlar arasında sevgiyi, kardeşliği ve birlik olmayı sağlayacak pek çok bağ/ortak nokta bulunmaktadır. Bunları düşünüp hatırlayarak, bu ortak bağlar etrafında birleşmemiz ve yaşamamız gerekir. Bu bize Allah'ın bir emridir.2
Diğer bir ifadeyle; Bediüzzaman Hazretleri, Müslümanların farklı görüş ve yollar (meşrepler) sebebiyle ayrışmak yerine; Allah’a iman, Kur’an, Peygamber sevgisi, iman esasları gibi güçlü ortak bağları düşünerek ittifak ve kardeşlik içinde olmalarını söylemektedir. Çünkü ayrılık ve ihtilaf zayıflatır; ittifak ve uhuvvet ise güçlendirir.
Daire-i islamiyet haricinde (dışında) kimler vardır?
Bediüzzaman Hazretlerinin ve İslam ulemasının kullandığı "dâire-i İslâmiyet" (İslam dairesi) ifadesi, Kelime-i Şehadet’i söyleyip İslam’a giren, yani Müslüman olan kimseleri içine alır. Bu dairenin haricinde (yani dışında) kalanlar ise genel olarak şöyle tarif edilir: 3
Gayrimüslimler:
Ehl-i kitap: Yahudiler ve Hristiyanlar.
Diğer din mensupları: Hindu, Budist, Mecusi vb.
Müşrikler ve putperestler: Allah’a ortak koşanlar veya putlara tapanlar.
Ateistler ve deistler: Hiçbir dine inanmayanlar veya Allah'a inanıp, peygamberleri reddedenler. 4
Zındıklar ve mülhidler: İslam’ı içten yıkmaya çalışan, İslam’a düşmanlık eden ideolojik gruplar. Ve Dinsizlik fikrini yayan ve iman esaslarını inkâr eden akımlar.
Münafıklar: Dıştan Müslüman gibi görünüp kalben iman etmeyen, İslam’ı zayıflatmak için çalışanlar. İman etmeyen ama kendini Müslüman gösterenler. 5
Özetle: Dâire-i İslâmiyet’in haricinde (dışında); İslam’ı kabul etmeyenler, iman esaslarını reddedenler, başka din mensupları, Allah'a şirk koşanlar, İslam’a düşmanlık eden zındıklar ve münafıklar bulunur.
Zındıka için bakınız: https://risale.online/soru-cevap/sekizinci-lema-izah-55
Bediüzzaman Said Nursi, Lem'alar, Hayrat Neşriyat, Isparta 2016, s.158
Âl-i İmran, 3/200
Bakara, 2/177
Bakara, 2/171
Bakara, 2/8-20