İhtar: İbadetin ruhu, ihlastır. İhlas ise, yapılan ibadetin yalnız emredildiği için yapılmasıdır. Eğer başka bir hikmet ve bir faide ibadete illet gösterilse, o ibadet bâtıldır. Faideler, hikmetler yalnız müreccih olabilirler, illet olamazlar. (İşarat-ül İ'caz)

Bu paragrafta geçen müreccih ile illet arasındaki farkı izah edebilir misiniz?

MÜRECCİH: Tercih eden, üstün tutan, bir şeyi daha iyi ve mühim gören. 

--Tercih ettiren sebep.-- 

 İLLET: Bir şeyin var olmasını sağlayan sebeptir.(Kubbealtı Lügatı)

İbadetlerde esas olan şey; Allahın bize o şeyi emr etmiş olmasıdır. Biz ibadetlerimizi ne dünyevi hikmetler ve menfaatler ne de cennet ve cehennem için yaparız.

Allah'ın emir buyurması bizim için illettir(o şeyi yapmamızda asıl sebebtir). Hikmetler ise sonradan gelir. Onlarda ki bazı menfaatler, hikmetler, faideler ise sadece o ibadete teşvik eden bir unsurdur, müreccihhtir. Yani, tercih etmeye bizi iten, teşvik edici bir vesile olabilir. Eğer kasten ilahi irade unutulsa ve o hikmetler gözetilerek o ibadetlere, zikirlere yönenilse ihlas kaçar ve caiz olmaz.

Ayrıca Bakınız:

/soru-cevap/evrad-ve-havaslar