Meleklerin cismi ya da bedeni var mı?
Melekler nurdan yaratılmış masum varlıklardır. Hz. Aişe (r.anha) Resûlullah (sav) Efendimizden şöyle rivayet etmiştir:
Melekler nurdan yaratıldılar... 1
Melekler nurdan varlıklardır, gözle görülemezler fakat Cenab-ı Hak onlara, gerektiğinde diledikleri cisimlere ve insan şekline girerek görünme gücü vermiştir. Mesela Cebrail (a.s.) Hz. Meryem validemize bir insan suretinde göründüğü Kur'an'da şöyle bildirilmektedir?
(Habîbim, yâ Muhammed!) Kitab’da (bu Kur’ân’da) Meryem’i de yâd et! Hani, âilesinden (ayrılarak evinin hemen yanında) doğu tarafında bir yere çekilmişti. Onların ötesinde (ibadet edeceği sakin bir yer için) bir perde de edinmişti. Derken ona ruhumuzu (Cebrail’i) gönderdik de kendisine düzgün bir insan suretinde göründü. 2
Ayrıca Resul-i Ekrem (a.s.m.) Efendimiz, Cebrail'i (a.s.) sahabeden Dihyet-ül Kelbî suretinde gördüğünü meşhur Cibril hadisinde beyan etmiştir.3
Meleklerde ene (benlik duygusu) var mıdır? Meleklerin iradeleri var mı?
Melekler, Allah Teâlâ’ya ibadet ve taatle meşgul olan irade ve şuur sahibi nuranî varlıklardır. Allah’ın kendilerine verdiği emri aynen yerine getirirler. Asla itaatsizlik ve isyan etmezler. Benlik, gurur, riya gibi davranışlardan uzaktırlar. Allah Teâlâ onlara ne emrediyorsa onu yaparlar. Bu konuda Rabbimiz şöyle buyurmaktadır:
Ey îmân edenler! Kendinizi ve âilenizi, yakıtı insanlar ve taşlar olan bir ateşten koruyun! Onun üzerinde sert, şiddetli, Allah’ın kendilerine emrettiğine isyân etmeyen ve ne emr olunursa yapan melekler (zebâniler) vardır. 4
Enbiya suresinde geçen bir başka ayet-i kerime ise şöyledir:
Göklerde ve yerde kim varsa O’nun (kulu)dur. O’nun katında bulunan (melek)ler de (O’na ibadet etmekte kibirlenmezler ve yorulmazlar. Gece gündüz usanmadan (O’nu) tesbîh ederler! 5
Melekler insanlardan üstün müdür?
Ehl-i sünnet âlimlerine göre, bütün peygamberler, meleklerin resulleri sayılan dört büyük melekten (Cebrail a.s. Azrail a.s. Mikail a.s. İsrafil a.s.) efdal, yani Allah katındaki dereceleri daha yüksek ve faziletlidirler. Meleklerin resulleri ise bütün insanlardan daha faziletlidirler. Bu konuda icma’ vardır. İslam âlimleri bu konuda ittifak etmişlerdir. İnsanlardan takva ve amel-i salih sahipleri de derecelerine göre meleklerin (resulleri hariç) tamamından daha faziletli ve üstün olarak kabul edilmişlerdir.6
Müslim, Zühd 60, (2996)
Meryem, 16/17
Buharî, İman, 1; Müslim, İman, 1
Tahrim, 66/ 6
Enbiya, 19/20
Cürcanî, Şerhu’l Mevâkıf, İstanbul 1311, c. III, s. 216-220. Taftazanî, Şerhu’l Makasıd, İstanbul 1277, c. II, s. 146-149.
