Kuddüs ne demektir? Allah'ın bu güzel ismini, kâinattan, insandan ve hayvandan örnekler vererek anlatabilir misiniz?

Sözlükte “temiz olmak” mânasındaki kuds kökünden türemiş mübalağa bildiren bir sıfat olan kuddûs; “tertemiz, pak, kusurdan arınmış” demektir. Müfessirler, kuddûs ismine “güzel ve yetkin görülmeyen her türlü nitelikten münezzeh ve mübarek” anlamı vermişlerdir.[1]

Zât-ı ilâhiyyenin takdis yoluyla tenzih edilmesi, O’nun yetkinliğin karşıtı olan özelliklerden (nakāis) ve erdemliliğin zıddını teşkil eden niteliklerden (uyûb) uzak olması ve yüce tutulması demektir. Bu tenzih alanına bütün yaratılmışlık vasıfları dahil olduğu gibi Allah’ın şeriki, benzeri, ayrıca çocukları olması vb. tevhidi bozan özellikler de dahildir.[2]

Gazzâlî kuddûs ismine “duyunun algılayabileceği, hayalin canlandıracağı, zihnin tasavvur edeceği, düşüncenin şekillendireceği veya gönülde doğabilecek her türlü nitelikten münezzeh olan” anlamını vermektedir.[3]

Âlimlerimiz, kuddûsün sadece zât-ı ilâhiyye için kullanıldığı ve “her türlü eksiklik ve kusurdan münezzeh olma” mânasına geldiği hususunda görüş birliği içindedir.

Kuddüs isminin kâinatta tecellilerinden bir ciheti de yarattıklarını maddi ve manevi kirlerden temizlemesidir. Kuddüs isminin kâinatta, insan ve hayvanlar âleminde görünen bazı tecellileri şunlardır;

Gökte yıldızların doğması ve ölmesinden kaynaklanan enkazların olmaması ve dünyaya düşmemeleri,

Her sene doğan ve ölen hayvanlardan oluşan cenazelerin bulunmaması,

Yüz binlerce bitki türünün kışın ölmesi ve enkazlarının denizleri ve karayı kirletmesine izin verilmemesi,

Karıncalardan tut, et yiyen hayvanlara kadar cenazeleri toplamak suretiyle,

Kandaki akyuvar ve alyuvarlarla kanı temizlemek şeklinde,

Nefes alıp verme ile kanı safileştirmek,

Göz kapakları ile gözü temizlemek,

Rüzgarla zemin yüzüne konan tozları süpürmek,

Bulutla su serperek tozu toprağı yatıştırmak,

Atomların düzensiz bir şekilde bir yerde toplanmamalarını sağlamak ve bunlar gibi daha birçok hadise Allah'ın kuddüs isminin eserlerindendir. 

https://risale.online/soru-cevap/evamir-i-tanzifiye