Hanefi ve Şafii mezhebine göre imamın arkasında Fatiha okumak/okumamak meselesinin fıkhi durumu nedir? Bu şekilde farklılığın sebebi olan rivayetler nelerdir? Şafiler imam arkasında Fatiha suresini ne zaman okumalıdırlar? Kısaca izah eder misiniz?
Hanefî mezhebine göre cemaatle namaz kılarken, imama uyan kimse Fâtiha’yı ve ardından okunan âyet veya sûreyi imam ile birlikte okumaz. İmama uyan kimseden, namazda Kur’ân okuma yükümlülüğü tamamen düşer.[1]
Şâfiî ve Hanbelî mezheplerine göre ise okuma yükümlülüğü tamamen düşmez. İmama uyan kişi, imamın sessiz okuduğu namazlarda, namaz başından itibaren Fâtiha ve sûreyi okur. Sesli okunan namazlarda ise imamın Fâtiha’yı bitirip kısa ara vermesi esnasında sadece Fâtiha’yı okur.[2]
Hanefîler, “Kur’ân okunduğu zaman onu dinleyiniz ve susunuz ki merhamet olunasınız”[3] ayetini ve “Kim imamın arkasında namaz kılarsa, imamın kıraati onun da kıraatidir.”[4], “İmam, kendisine uyulmak için öne geçirilmiştir.”[5], “İmam okuyunca susun”[6] gibi hadisleri delil olarak kabul etmektedirler. Şâfiîler ise “Fâtiha’yı okumayanın namazı yoktur"[7] hadisi ve benzerlerinin genel anlamlarına itibar etmektedirler.[8]
[1] Mevsılî, el-İhtiyâr, 1/50
[2] Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, 1/361-362
[3] A'râf, 7/204
[4] İbn Mâce, İkâmetü’s-salavât, 13 [850]
[5] Buhârî, Ezân, 51
[6] İbn Mâce, İkâmetü’s-salavât, 13 [846]
[7] Müslim, Salât, 34 [394]
[8] Din İşleri Yüksek Kurulu