Soru

HZ. Mehdi İle Alakalı Güvenilir Kaynaklar

Kur'ân'ı Kerim Hz. Mehdi'den bahseder mi? Kelam kitaplarına göre Hz.Mehdi nasıl değerlendirilmiştir? Hanefi fıkhına göre Hz. Mehdi hakkında bilgi var mıdır?

Tarih: 17.10.2024 09:41:40
Okunma: 201

Cevap

Mehdi ile ilgili Kur’ân’da doğrudan bir âyet yoktur. Ancak sahih hadislerde bu konu çok farklı rivayetlerle birçok defa aktarılmıştır. Buna göre;

Tirmizi'nin Sünen'inde 3 tane, Ebu Davud'un Sünen'inde 8 tane, İbn-i Mace'nin Sünen'inde 8 tane, Ahmed bin Hanbel'in Müsned'inde 12 tane, Abdülrezzak b. Hemmam'ın el-Musannef'inde 8 tane, İbn Ebi Şeyhe'nin el-Musannef'inde 14 tane, İbn Hibban'ın Sahih'inde 7 tane, Heysemi'nin Zevaid'inde 20 tane, Suyuti'nin Cami'us Sağır'ında 8 tane, El-Muttaki el-Hindi'nin Kenzü'l Ummal'inde 59 tane, Hakim'in Müstedrek'inde 12 tane, Deylemi'nin el-Firdevs'inde 7 tane, Darekutni'nin Sünen'inde 1 tane olmak üzere, bu kaynaklarda Hz. Mehdi ile ilgili toplam 159 güvenilir hadis-i şerif bulunmaktadır.

Bunlar Hz. Mehdi ile ilgili hadislerin bulunduğu güvenilir kaynakların sadece bir kısmıdır. Bunların dışında da daha pek çok güvenilir kaynakta Hz. Mehdi konusundaki hadisler ve açıklamalar vardır.

Örneğin Süyûtî, başka bir eserinde Hz. Mehdi konusunda gelen yüzlerce hadis ve haberi naklettikten sonra bu konudaki haberlerin tevâtür derecesine ulaştığını ifade etmiştir.[1]

Süyûtî’nin dışında başka âlimler, Mehdî ile ilgili hadislerin arasında zayıf ve hasen olanların bulunduğuna kabul etmekle birlikte bazılarının mânen mütevâtir olduklarını belirtmişlerdir.[2]

Mehdi meselesi kimi akaid kitaplarında da yer bulmuştur. Örneğin erken dönem kelam âlimlerinden olan Berbehârî, Ehl-i Sünnet’in itikad esaslarını sıralarken “İsâ Aleyhisselâm’ın ineceğine Deccâl’i öldüreceğine ve Hz. Muhammed’in (s.a.v) ehlinden gelecek olan el-Kâim’in (Mehdi’nin) arkasında namaz kılacağına iman etmek” diyerek konuyu iman esasları arasında incelemiştir.[3]

Yine Taftâzânî de “Şerh’ûl Makâsıd” adlı eserinde; mehdi ile ilgili rivayetleri aktarmış ve incelemiş, ardından konu hakkında pek çok sahih haberin varit olduğunu, bir kısmının mana itibariyle mütevâtire benzediğini belirtmiştir.[4]

İmam Rabbani de mehdî hakkındaki sahih hadislerin meşhur hatta mâna itibarıyla tevâtür derecesine ulaştığını ifade etmiştir.[5]

Yine İmâm-ı Rabbânî çok ilginç bir şekilde şu ifadeleri kullanmıştır; “Bize bütün yazılarımızı âhirzamanda gelecek olan Hz. Mehdî’nin (aleyhirrahme ve’r-rıdvan) okuyacağı ve hepsini makbul bulacağı bildirildi”[6]

Görüldüğü gibi Mehdi meselesi hem hadisçiler hem de kelam âlimleri tarafından konu edilmiş, bazıları tarafından mütevatir derecesinde kabul edilmiştir. Bununla beraber akaid metinlerinde de bu konu iman esasları arasında değerlendirilmiştir. Bu konu ile ilgili tüm akaid kitaplarını incelemek bir kitap konusu kadar çok olacağından burada bazı muteber kelam ve hadis kitaplarından görüşler aktardık.

Bununla beraber soruda sorulduğu üzere Ebu Hanife’den bu konu hakkında yazılı bir metin elimizde bulunmamaktadır.  

Hz. Mehdi ile ilgili diğer sualler için lütfen bakınız;

https://risale.online/search?q=mehdi


[1] Celâlüddîn es-Süyûtî, el-Arfü’l-verdî fî ahbâri’l-Mehdî, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2006, s.156.  

[2] M. Zâhid Kevserî, Nazra âbire fî mezâimi men yünkiru nüzûle Îsâ aleyhi’s-selâm kable’l-âhire, Kahire: y.y., 1987, s. 122.; Muhammed b. Resûl el-Hüseynî el-Berzencî, el-İşâ’a li eşrâti’s-sâ’a, Beyrut: Dâru’l-Minhâc, 2005, s.215.  

[3] Ebû Muhammed Hasen b. Alî Halef el-Berbehârî, Şerhu Kitâbi’s-Sünne, nşr. Hâlid b. Kâsım, Medine, Mektebetü’l-Gurabâi’l-Eseriyye, 1993, 75; Muhammed b. Ebî Ya‘lâ, Tabakâtu’l-Hanâbile, c.2, s.20.

[4] Sadeddîn Mesud b. Ömer et-Teftâzânî, Şerhu’l-Makâsıd, nşr. Abdurrahman Umeyrâ, Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1989,  c. 5, s.312.  

[5] İmâm-ı Rabbânî, Ahmed Fâruk es-Serhendî. Mektûbâ,  İstanbul: Fazilet Neşriyat, ts. c. 2, s.115.  

[6] Kişmî, M. Haşim, Berekât İmâm-ı Rabbânî ve Yolundakiler, çev. A. Fârûk Meyân, İstanbul: Berekât Yayınevi, 1976, s. 227.  


Yorum Yap

Yorumlar