RİSALE-İ NUR

30.11.2025

2

Hutbe-i Şamiye’de Toplumsal Teşhis ve Kur’ânî Tedavi Metodu

Hutbe-i Şamiye Risalesi'nde Üstad Bediüzzaman meseleleri izah ederken hangi metodu kullanmıştır?

05.12.2025 tarihinde soruldu.

Cevap

Hutbe-i Şamiye’de Bediüzzaman Hazretlerinin gözettiği belirli bir metod vardır, fakat Tabiat Risalesi’ndeki gibi tamamen mantıkî bir sebr ve taksim yöntemi değil. Daha çok muhatabın hâlini dikkate alan, içtimai/toplumsal tahliller içeren, bunlara Kur’ânî tedavi yöntemleri sunan ve ikna temelli bir metod kullanmıştır. Şöyle ki:

Toplumsal Hastalıkları Teşhis ve Çözümleme
Hutbe’nin en temel metodu, Arap toplumunun ve genel İslam âleminin içinde bulunduğu sosyal, ahlaki ve fikrî buhranı teşhis ederek ona çözüm önermektir. İslam dünyasının geri kalmasının sebeplerini tespit eder: Ümitsizlik, doğruluğun kaybolması, cehalet, menfi milliyetçilik vb. Ardından her problemin iç sebeplerini açıklar. Ve daha sonra her hastalığın çözümüne ilişkin Kur’anî prensipler ortaya koyar. Bu tarz teşhis, tahlil ve tedavi yapısı, Hutbe-i Şamiye’nin ana metodudur.
Beşâret ve Nezâret Metodu
Bediüzzaman Hazretleri eser boyunca umut veren müjdeler ve uyarıcı ikazları dengede tutmuştur. Bu hem Kur’an’ın üslubuna hem hutbe tekniğine uygundur. Bu yapı, okuyucuyu psikolojik olarak ikna etmeye yöneliktir.
Hitabet ve Belagat Metodu
Hutbe-i Şamiye tamamen bir hutbe olduğu için coşkulu hitap, muhataba doğrudan seslenme, belagat unsurları ve aynı fikri güçlendirerek tekrar etme vb. gibi özelliklere sahiptir.
Müspet Hareket ve Ümit Aşılayan Üslup
Üstad Bediüzzaman, İslam âleminin karamsarlığını kırmak için müspet psikoloji diyebileceğimiz çok güçlü bir ümit dilini çok belirgin bir şekilde kullanır. Bununla Müslümanların içine düştüğü ümitsizlik hastalığını ortadan kaldırmayı hedeflemiştir. Bu da eserin metodunun önemli bir parçasıdır.


Paylaş

Facebook'ta paylaş

Whatsapp'da paylaş

Hesaplarımıza abone olun sorularımızdan ilk siz haberdar olun

Yorumlar (0)

Yorumunuz

Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız