"Bizi yaratan zat hem Hakim hem Rahimdir." denilince ne anlamalıyız.?

Bu cümle kullanılacak makama göre farklı manalar taşıyabilir. Eğer söz konusu yaratılışımız ise dünyaya gelişimizin bir çok hikmetleri bulunduğunu, lüzumsuz, vazifesiz, gayesiz gönderilmediğimizi, vücudumuzun bir çok hikmetlerle bu şekilde yaratıldığını yine sayısız hikmetler gözetilerek duyguların, istidatların, kabiliyetlerin, azaların verildiğini, hayatımızın devamının da rahmet ve şefkatle devam ettiğini, bize bizden nihayetsiz derecede fazla şefkat edip acıyan, merhamet eden ve bu rahmetini bütün alemi emrimizde kullanmasıyla gösteren bir zat olduğunu bu cümle ile ifade ediyoruz.

Eğer bir musibet vaktinde ise bizi yaratanın bu sıkıntıları vermesinin bildiğimiz (terbiye etmek istemesi, bizi geliştirmek istemesi, günahlarımızı af etmek istemesi, insanların bizim hakkımızdaki olumlu duygularını tahrik ederek bizim imdadımıza koşturtması, gelecekteki daha büyük olaylar için birer şırınga veya idman gibi vs) veya bilemediğimiz birçok hikmetlerinin olduğunu dolayısıyla sabretmemiz gerektiğini düşünürüz. Hem sonsuz bir şekilde bize merhamet ederek şefkat eden bir zatın eseridir diye düşündüğümüzde sıkıntılarımız ziyadesiyle hafifleyecektir.

Eğer bir nimete kavuşma vaktinde ise bu nimetlerin belli bir maksatla, hikmetle, bilen bir zat tarafından ihsan edildiğini, tesadüfün müdahale edemeyeceğini, hem şefkatten, merhametten gelen bir ihsanın olduğunu, kendi havl ve kuvvetimizin eseri olmadığını derk edip şükretmemiz için bu cümleyi kullanırız. Sair makamları buna kıyas edebilirsiniz.