8. Söz'deki "Tevekkeltü Alallah"'ın izahı ve hikaye ile bağlantısı nedir?

Eski zamanda iki kardeş uzun bir seyahate beraber gidiyorlar. Gitgide, tâ yol ikileşti. O iki yol başında ciddî bir adamı gördüler. Ondan sordular: “Hangi yol iyidir?” O dahi onlara dedi ki: “Sağ yolda kanun ve nizâma tebeiyet mecbûriyeti vardır. Fakat o külfet içinde bir emniyet ve saadet vardır. Sol yolda ise, serbestiyet ve hürriyet vardır. Fakat o serbestiyet içinde bir tehlike ve şekāvet vardır. Şimdi intihâbdaki ihtiyâr sizdedir.” Bunu dinledikten sonra, güzel huylu kardeş sağ yola تَوَكَّلْتُ عَلَي اللّٰهِ deyip gitti. Ve nizâm ve intizâma tebeiyeti kabul etti. Ahlâksız ve serseri olan diğer kardeş, sırf serbestlik için sol yolu tercîh etti.[1]

Tevekkül; işlerimizin, amellerimizin ön hazırlıklarını yapıp, sebeplerini bir araya getirmeye çalışıp, gayret ettikten sonra neticeyi Allah’a havele etmek, mahsulü ondan beklemek, sonucu ona yöneltmek demektir. Kendisine düşen işi yapan yani yaratılışa, yaratılış kanunlarına, âlemdeki prensiplere, kâinattaki düzene uygun hareket eden,  işini düzgün, amelini doğru yapan, işini Allah’a havale edip tembellik etmeyen bir kul hem dünyada hem de ahirette mesut ve bahtiyar olur.

Metin dikkatle okunduğunda misaldeki sağ yolda giden kardeş, kendilerini uyaran kişinin söylediklerini dinledikten sonra en emniyetli yolu seçmiştir. Yani zararlardan kendini muhafaza edecek olan tercihi yapıp, ona göre amel etmiştir. "Bu yolda biraz zorluklar var ama Allah'ın izniyle üstesinden gelirim" diyerek emniyet ve güven yolu olan sağ yolu seçmiştir. Allah'a tevekkül etmiştir. "Tevekkeltü alallah" ile misalin bağlantısı bu şekildedir.

İşte bu tercihi yaptıktan sonra, yani elinden gelenin en iyisini yaptıktan sonra neticeyi Allah’a havale edip yola koyulmuştur. Tevekkül kurallarına uygun hareket etmiştir.

Tevekkül eden insan, her daim kalben müsterih olur. Yaptığı çalışmaların sonuçlarını verecek, karşılıksız bırakmayacak bir merciin olduğunu bilmek insanın kalbinde sürekli bir dayanak noktası meydana getirecektir. Hiçbir zaman ümitsizliğe düşmeyecektir. Sürekli bir gayret içinde olacaktır ki bu hem dünya hem de ahiret saadeti için temel bir şarttır. Metindeki misalde geçen bahtiyar yolcu bu ölçülere dikkat ederek hareket edip bu neticeleri elde etmiştir.

http://​​​​​​​https://risale.online/makale/tevekkul-ve-tembellik