Vesvese neden olur?

Vesvesenin asıl sebebi tabii ki imtihandır. Kendisine kıyamet gününe kadar mühlet verilen şeytan, kalbe yakın bir yerden insana vesvese vermektedir. Ona müsade edilmiştir.

İkincisi; insanın hayali çok geniş hususiyetlere sahip  olduğu için, bazen insan istemese dahi bazı nahoş suretler ve görüntüler hayale gelir. İnsanı rahatsız eder.

Üçüncüsü; bazı hadise ve eşyalar arasında gizli bir münasebet bulunur. Birisi akla gelince diğeri direkt akla gelir. Öyleki o insanın geçmişte yaşamış, görmüş ve hayaline yerleşmiş olan bir münasebet sonradan her o eşya veya benzeri hadiseyi yaşadığında, aklına istemese de gelir. Örneğin; namaz üstünde iken insanın elinde olmadan hayal vasıtası ile insanın aklı birçok yerde gezer. Bazı bağlantılar ile insan öyle yerlere giderki namaz haline hiç uygun düşmeyen şeyler hayaline görüntü olarak gelir. İşte insan burda vesveseye düşüp ben namazda nasıl bunları düşünüyorum deyip evham ve ümitsizliğe düşer.

Dördüncüsü; ibadetin en iyisini yapmayı istemek ve ona ulaşmayı arzu etmekten insana vesvese gelir. İnsan bazen kılacağım namazı en iyi şekilde kılmalıyım, abdestim kusursuz olmalı vb. bir arzuya kapılır. Bunu yapmaya çalışırken en ufak bir hatada insanın aklına hemen şu gelir: Acaba benim namazım kabul olmuşmudur. Çünkü eksiğim var. Tutar namazı tekrar etmeye çalışır. Ama namazı kusursuz kılmak çok da mümkün olmadığı için bu kişi bu düşüncede boğulur kalır. Namaz kılmak o kişiye zorlaşır. Şeytanın istediği de budur.

Beşincisi: iman meseleleri hakkında gelen vesveselerdir. Bazen kişi hayal ile aklı karıştırır. Hayaline gelen iman hakkındaki bir şüphe ve soruyu aklına girmiş bir şüphe zan eder. Hatta bazen o hayaldeki şeyi aklen kabul ve tasdik etmiş gibi zan eder. Bazen de küfrü araştırıp onu tefekkür etmeyi imana zıt zan eder. Fikrine ve zihnine gelen şeyleri gerçek ve hakikatle karıştırır. Şüpheye düşer. Eyvah kalbim bozulmuş mu, küfre mi düştüm veya dinden mi çıktım acaba diyerek vesvese ve korkuya düşer.

Genel hatları ile vesvesenin nedenleri bunlardır. Bu vesveselerin çare ve cevapları için Bediüzzaman Hazretlerinin 21. Söz adlı eserine müracaat edebilirsiniz.