Vasıtalı ve vasıtasız olarak gelen vahiyler var mıdır? Nelerdir? Vasıtalı ve vasıtasız gelen ilhamlar var mıdır? Nelerdir?

Vahyin vasıtası Cebrail as.dır. Allah'ın kelamını Resulullah (asm)'a Cebrail (as) getirirdi. Bazen görünür, bazen görünmeden kalbine üflerdi.

Cebrail (as)'ın vasıtalığı olmadan gelen vahiy ise, Mirac gecesinde Allahu Teala'nın kelamını bizzat perdesiz işitmesidir. Bakara Surasi sonundaki Amenerrasulü ayetleri böyle vahyedilmiştir.

Bediüzzaman Hazretleri, vahyin çoğu melaike vasıtasıyla ve ilhamın çoğu vasıtasızdır der.

İlhamın vasıtası ilham melekleridir. Allah'tan gelen manaları kulun kalbine söylerler. Bazen de manalar doğrudan kulun kalbine gelir.

Bu arada vahiyle ilham arasında çok büyük derece farkı olduğunu unutmamak gerekir. Bu farka işaretle Hz. Üstad şöyle söyler:

"Vahiy gölgesizdir, safidir, havassa (seçkinlere) hastır. İlham ise gölgelidir, renkler karışır, umumîdir. Melaike ilhamları ve insan ilhamları ve hayvanat ilhamları gibi çeşit çeşit hem pekçok enva'larıyla (türleriyle) denizlerin katreleri (damlaları) kadar kelimat-ı Rabbaniyenin (İlâhî sözlerin) teksirine medar  (çoğalmasına sebeb) bir zemin teşkil ediyor." (7. Şua)