Sünnet olan vacip var mıdır?
Evet, vacip olan sünnetler vardır. Bugün farz veya vacip olarak bildiğimiz bütün ibadetler aynı zamanda birer sünnettirler. Çünkü sünnet: Hz. Muhammed’in (asm) Müslümanlarca uyulması gereken sözleriyle örnek iş ve davranışlarının tamamı:[1] olarak tanımlanmaktadır. Kısaca Peygamberimiz (sav)’in sünnetleri farz, vacip, nafile ve günlük âdetleriyle bir bütündür ve hepsini kapsamaktadır. (Hanefi mezhebine göre; misal olarak: vitir namazı, kurban kesmek, bayram namazları vacip olan sünnetlerdendir.)
Sünnet deyince sadece nafile ibadetleri ve günlük âdetleri anlamak doğru değildir. Çünkü o takdirde, sünnete uymanın önemine dair konuşmalar veya yazılarla karşılaşıldığında, sadece nafileler ve âdetlerde sünnete uymak hatıra gelmektedir. Hâlbuki sünnetin en önemlileri farzlar ve vaciplerdir. Ve haramlardan sakınmaktır. Üstad Bediüzzaman da Sünnet-i Seniye Risalesi’nde bu sıralamaya şu cümlesiyle işaret etmiştir:
“Sünnet-i Seniyenin herbir nev'ine tamamen bilfiil (fiilen) ittiba etmek (uymak), ehass-ı havassa (en seçkinlere) dahi ancak müyesser (nasib) olur. Ona bilfiil olmasa da binniyet (niyetle), bilkasd (kasden) tarafdarane ve iltizamkârane (sahiplenerek) talib olmak (istemek), herkesin elinden gelir. Farz ve vâcib kısımlara zâten ittibaa (uymaya) mecburiyet var. Ve ubudiyetteki (ibadetlerdeki) müstehab olan Sünnet-i Seniyenin terkinde günah olmasa dahi, büyük sevabın zayiatı (kaybı) var. Tağyirinde (değiştirmekte) ise, büyük hata vardır. Âdât (adetler) ve muamelâttaki (günlük işlerdeki) Sünnet-i Seniye ise, ittiba ettikçe (uydukça), o âdât, ibadet olur. Etmese itab (azarlama) yok. Fakat Habibullah'ın (Allah’ın en sevgili kulu olan Peygamberimizin) âdâb-ı hayatiyesinin (hayata dair edeblerinin) nurundan istifadesi azalır.”[2]
“Resûl-ü Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm’ın sünnet-i seniyesinin menbaı üçtür: Akvâli (sözleri), ef‘âli (fiilleri), ahvâlidir. Bu üç kısım dahi, üç kısımdır: Ferâiz (farzlar), nevâfil (nafileler), âdât-ı hasenesidir (güzel adetler). Farz ve vâcib kısmında ittibâa mecbûriyet var; terkinde, azab ve ikāb vardır. Herkes ona ittibâa mükelleftir.”[3]
Ayrıca aşağıdaki linkleri inceleyebilirsiniz:
https://risale.online/soru-cevap/en-onemli-sunnetler
https://risale.online/soru-cevap/farzlarin-da-sunnetten-olmasi
https://risale.online/soru-cevap/farzlar-da-sunnet-midir