Bu hadis mana ile rivayet edilmiş bir hadistir. Bu manaya gelen bir çok hadis bulunmaktadır. Daha detaylı bilgi için lütfen bakınız;
https://risale.online/soru-cevap/sen-olmasaydin-kainati-yaratmazdim-sozu-hadis-i-kudsi-mi
Bu hakikati nasıl anlamak gerektiği hususunda ve Cenab-ı Hak Peygamberimize (sav) niçin böyle hitap etmiştir denilirse bu soruya da şöyle cevap verebiliriz:
Bir okulda, talebeler, kitaplar, eğitim için her türlü ihtiyaçlar temin edilmiş olsa, fakat öğretmen olmazsa, bütün yapılan masraflar boşa gider. Öğretmen olmadan eğitim olmaz. Bu kâinatı okul, şuur sahibi varlıkları ise öğrenci olarak kabul edelim. Peygamberimiz (sav) de bu okulun öğretmeni durumundadır. Nasıl öğretmen olmayınca, bütün eğitim faaliyetleri boşa gidiyorsa, Peygamberimiz (sav) olmayınca da, bütün ilahi hikmetler boşa gidecektir. Bu yüzden Sevgili Peygamberimize (sav) Cenab-ı Hakk'ın “Sen olmasaydın kâinatı yaratmazdım” demesi yerindedir. Teşbihte hata olmasın, bu hakikat okul yaptıran şahsın öğretmene hitaben “Sen olmasaydın ben bu okulu yaptırmazdım” demesine benzer.
Burada şu akla gelebilir, tek peygamber bizim peygamberimiz değildir. 124 bin peygamber geldiği rivayet ediliyor. Peygamberimiz (sav) de onlardan biri olduğuna göre, -onların en üstünü olmakla beraber- niçin bu hitaba, o mazhar olmuştur? Bu soruya yine okul misalinden yola çıkarak cevap verelim. Bir okul düşünelim ki, bu okulda 12 bin talebe olsun. Bu okuldaki 4 bin talebeye 120 öğretmen eğitim yaptırırken, geriye kalan 8 bin talebeye bir tek öğretmenin diğer öğretmenlerden daha mükemmel bir şekilde eğitim yaptırdığını farz edelim. Okulu yaptıran zat her ne kadar o okulda 120 öğretmen olsa bile, okulun üçte ikisine tek başına mükemmel bir eğitim yaptırıp, talebe yetiştiren öğretmene “Sen olmasaydın ben bu okulu yaptırmazdım” demesi yanlış olmaz. Peygamberimiz (sav) şöyle buyurmuştur:
“Cennet ehli 120 saftır. Onların 80 saffı bu ümmetten, 40 saffı ise diğer ümmetlerdendir”1
Bu hadisten de anlaşılacağı üzere, cennetin üçte ikisini peygamberimizin ümmeti dolduracaktır. Bu yönüyle o peygamberler arasında müstesna bir şahsiyettir. Muhakkak ki, bütün peygamberler ilahi hikmetleri insanlık âlemine öğretmişlerdir, ama onun tebliğ ve talimi bütün peygamberlerin hizmetinden büyük ve geniş olmuştur. Bu yüzden de o “Sen olmasaydın kâinatı yaratmazdım” hitabına mazhar olmuştur.
Tirmizi.c.4.s.683.hn.2546)